ABD Medyası: “Biden Türkiye ile Tansiyonu Düşürmeli ve Erdoğan’ın Stratejik Arayışlarını Kabul Etmeli”
“Joe Biden, önümüzdeki günlerde NATO ve Avrupa Birliği liderlerinin yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek üzere Avrupa’ya gidecek. Avrupalı mevkidaşlarıyla ilk yüz yüze görüşmeleri muhtemelen medyanın odak noktası olacak olsa da, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile olan görüşmesi muhtemelen onun en önemli görüşmesi olabilir.”
National Interest’de yayımlanan analiz M5 tarafından çevrilmiştir.
“Başkan Joe Biden, önümüzdeki günlerde NATO ve Avrupa Birliği liderlerinin yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek üzere Avrupa’ya gidecek.
Avrupalı mevkidaşlarıyla ilk yüz yüze görüşmeleri muhtemelen medyanın odak noktası olacak olsa da, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile olan görüşmesi muhtemelen onun en önemli görüşmesi olabilir.
Amerikan-Türkiye ilişkileri, Erdoğan’ın Amerikalıların demokratik dürtülerine uymayan İslamcı-otoriter yönetim yaklaşımına paralel olarak on yıldan fazla bir süredir aşağı doğru bir ivme ile devam etti.
Türkiye ayrıca, ABD’nin 2016 darbesini planlamakla suçladığı Fetullah Gülen’i iade etmeyi reddetmesinin intikamı olarak, 2018’de Amerikalı papaz Andrew Brunson’ı yaklaşık iki yıl gözaltında tuttu.
Türkiye, Ekim 2019’da Suriye’yi tek taraflı olarak işgal etti. Amacı, aralarında binlerce Türk’ü öldüren ve ABD tarafından da terör örgütü olarak kabul edilen PKK’ya bağlı savaşçıların da bulunduğu ağır silahlı Kürt güçlerine karşı bir tampon bölgesi oluşturmaktı. Türkiye’yi yüksek ulusal güvenlik çıkarları doğrultusunda bu konuda suçlayamayız ancak bu hareket Suriye’nin istikrarına yatırım yapan diğer ülkelerin planlarını sarstı.
En büyük sürtüşme ise, ABD’nin NATO müttefiki Türkiye’ye S-400 füze savunma sistemi satın alması nedeniyle 2020 yılında uyguladığı yaptırımlardı. S-400’ler nedeni ile Türkiye’nin Amerikan F-35 savaş uçaklarını satın alma girişimi de reddedildi.
Nisan ayında Biden yönetimi, Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı sırasında Ermenilere karşı uyguladığı şiddeti, soykırım olarak tanımaya karar verdi ve bu Türkiye’yi daha da kızdırdı. Bu duyuru Erdoğan’ın ilişkileri “yeni bir düşük” seviye olarak tanımlamasına neden oldu.
Artık Türkiye ile ilişkilerde yukarı doğru bir ivme yakalamaktan başka gidecek bir yer kalmadığına göre, Biden-Erdoğan görüşmesi, ABD-Türkiye ilişkileri için bir sıfırlama fırsatı sunuyor olabilir.
Erdoğan’ın ABD’li yöneticilere, Biden ile görüşmesinin “yeni bir dönemin habercisi” olabileceği yönündeki sözlerine rağmen bu herşeyin olumlu gideceği anlamına gelmiyor.
Erdoğan hâlâ soykırım ilanından etkileniyor ve Amerika’nın Suriye sınırına yakın İncirlik hava üssünü kullanmasını yasaklamak veya Kuzey Suriye’de misilleme eylemleri yapmayı düşünüyor olabilir.
Başkan Biden’ın tansiyonu düşürmek için yapabileceği ilk şey, Türkiye’nin NATO’dan çıkarılması çağrılarını alenen reddetmek olacaktır. Türkiye NATO içerisinde kesinlikle rahatsız edici bir üye haline gelmiştir. Ancak topyekün bir dışlama NATO’nun güney kanadını ve terörle mücadele çabalarını önemli ölçüde zayıflatacak ve Vladimir Putin’in NATO İttifak’ını parçalamak gibi en önemli stratejik önceliklerinden birine hizmet edecektir.
Amerika Birleşik Devletleri ve NATO müttefikleri tarafından reddedilen bir Türkiye, Rusya ve Çin tarafından agresif bir şekilde korunacaktır.
İkincisi Biden, Türkiye’nin yapıcı stratejik istikrar arayışlarını kabul etmelidir. Erdoğan, yüksek ve kişisel siyasi çıkarları ile Türkiye’nin jeopolitik çıkarları kesiştiğinde harekete geçebileceğini kanıtladı. Örneğin, Türkiye’nin askeri müdahalesi ve politik çabaları Libya ihtilafında ve Doğu Akdeniz’deki çekişmeli enerji arama rekabetinde etkin oldu.
Ancak Türkiye aynı zamanda Afganistan barış görüşmelerine İstanbul’da ev sahipliği yapmayı teklif etti ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın savaşın parçaladığı Ukrayna’daki izleme misyonuna başkanlık etti. Türkiye’nin Mısır ve Suudi Arabistan ile soğuk olan ilişkileri de çözülmeye başlıyor. Ayrıca Türkiye’nin de Karadeniz’deki Rus hakimiyetini önlemede önemli bir rolü var.
Türkiye’nin Avrupa ve Asya’nın bağlantı noktasındaki huzursuz bölgeleri istikrara kavuşturma çabalarını onaylamak, ABD ile Türkiye arasında güvenin yeniden tesis edilmesine yardımcı olabilir ve Rusya ve Çin’in Orta Doğu etkisi için ortaya koyduğu politikaları engelleyebilir.
Sonuç olarak, Erdoğan soykırım ilanının intikamını almaktan vazgeçebilir ve bunun yerine ülkenin ekonomik düşüşünü durdurmaya ve yabancı yatırımı çekmeye yardımcı olmak için sağduyulu olduğunu gösterebilir.
Amerika’nın en karmaşık ikili ilişkilerinden biri için gelecek ne olursa olsun, Biden’ın eski anlaşmazlıkların üzerine gitmek yerine Erdoğan’ın dış politikasını Amerika’nın avantajına çevirmeye çalışması daha iyi olacaktır.”
Kaynak: M5
Çeviri/Analiz: Adem KILIÇ
