Amerikan Kongresi’ndeki bir numaralı Trump destekçisi Lindsay Graham, Avrupalı bakanları bilgilendirmek için Türkiye’de… Graham, ABD yönetiminin “kemik kıran yaptırımları” hakkında konuşacak. Avrupa-ABD uzun aradan sonra Rusya’ya karşı birleşme rotasına girdi…
Haber Merkezi
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın Beyazsaray’a oturmasından son döneme kadar Ukrayna stratejisinde yolları ayrılmış görünen trans-Atlantik ittifak, Rus lider Vladimir Putin’in sergilediği uzlaşmaz politikalar nedeniyle yeniden güçlü bir şekilde birleşme işareti veriyor.
Avrupa’nın önde gelen üçlüsü olarak adlandırılan İngiltere-Fransa-Almanya yönetimleri, Trump’ın Putin’in taleplerini önceleyen ve Ukrayna’da barışı sağlayacak zeminin toprak tavizi ile gerçekleşebileceğini savunan ana politikasına karşı çıktılar.
Avrupa Birliği devletleri ile İngiltere’yi “Amerika’nın olmadığı yeni güvenlik yapılanmasına” yönelten gelişmeler sürecinde Rus liderin Ukrayna’ya dönük saldırılarını artırdığı, “barış koşullarını” ise asla yumuşatmadığı dikkat çekti.
Putin bugün de işgal ettiği dört bölgenin tamamının Rusya’nın meşru toprağı olarak kabul edilmesini, Ukrayna’nın NATO ve AB üyeliklerinin gerçekleşmemesini, Ukrayna ordusunun tasfiye edilmesini ve Kiev’de “nazi” olarak nitelediği yönetimin ortadan kaldırılmasını istiyor.
Beyazsaray’da kameralar önünde sert tartışma yaşayacak ölçüde ters düşen Trum-Zelenski ikilisinin Vatikan buluşmasından sonra artan şekilde ortak politikalara yönelmesi de dikkat çekiyor.
- Rusya’ya çok sert yaptırım geliyor…
Keir Starmer (İngiltere) Friedrich Merz (Almanya) Emmanuel Macron (Fransa ve Donald Tusk’ın (Polonya) 10 Mayıs günü Kiev’de Zelenski ile birlikte sergiledikleri gövde gösterisi, Avrupalı liderlerin Donald Trump ile telefon bağlantısında tam bir uyum sergilemesi üzerine panikleyen Putin, zaman kazanmak için İstanbul’da buluşma fikrini öne attı.
Trump bu fikre tam destek sağladı. “Eğer Rusya lideri İstanbul’a gelirse ben de oraya giderim” açıklamasıyla Putin’i kıskaca aldı.
Bu açıklamaya rağmen Putin’in İstanbul’a gelmeyeceğinin kesinleşmesi, Amerikan tarafından yeni bir hamlenin gelmesine neden oldu.
Donald Trump’ın yakın müttefiki olan ABD senatörü Lindsey Graham’ın, Vladimir Putin’in Ukrayna’nın geleceği hakkında iyi niyetle müzakere etme isteğini göstermemesi halinde Rus ekonomisini mahvetmeyi amaçlayan yaptırımları Kongre’den geçirme planları hakkında Perşembe günü Antalya’da Avrupa liderlerine bilgi vermesi bekleniyor.
Graham’ın, Çarşamba günü Türkiye’de uzun süredir planlanan iki günlük gayrı resmi NATO toplantısı için bir araya gelen İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy de dahil olmak üzere Avrupa dışişleri bakanlarıyla bir araya gelmesi bekleniyor .
Avrupalılar, Putin’i Volodimir Zelenski ile bir barış anlaşması müzakere etmeye ikna etmenin en etkili yolu olarak ABD yaptırımlarına umut bağlıyorlar .
Putin hafta sonu Rusya ve Ukrayna arasında doğrudan müzakereler çağrısında bulunmuştu. Zelenskyy daha sonra Putin’in blöfünü görerek onu barış görüşmeleri için İstanbul’da şahsen buluşmaya davet etti , ancak Çarşamba günü geç saatlerde Kremlin, Rus lideri görüşmeler için heyetinden çıkardı .
Putin İstanbul’a gelmezse, Avrupa liderleri ABD Kongresi’ni Graham yaptırım paketini tetiklemeye ikna etme stratejilerinin tekrar rayına oturacağına inanacaklar. Graham bunları kemik kıran yaptırımlar olarak tanımladı.
Batılı diplomatlar, Trump’ın Kongre’ye yaptırımları başkanın açıkça onaylaması olmadan geçirmesi için siyasi özgürlük tanıyabileceğine inandıklarını söylediler. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da NATO toplantısında olacak ve ardından İstanbul’a uçacak.
- Trump hala Putin’den adım bekliyor…
Ancak hayal kırıklığına uğramış batılı diplomatlar, Trump’ın Putin’in eylemlerine mümkün olan en olumlu yorumu yapmaya devam ettiğini, hatta ilk kez Trump yönetimindeki diğer isimlerin özelde Rus liderin oyalamalarına daha eleştirel bir bakış açısıyla yaklaştıklarına dair sinyaller aldıklarını, ancak Trump’ın Putin’le nasıl başa çıkacağı daha net olana kadar bunu kamuoyuna açıklamayacaklarını söyledi. Trump, Putin tarafından kandırılıyor olabileceğini düşündü, ancak onunla bağlarını koparmak istemedi.
Avrupa Birliği, Rusya’ya karşı 17. yaptırım paketini hazırladı, bu yaptırımlar esas olarak Rusya’nın petrol tankerlerinden oluşan gölge filosuna odaklandı, ancak Avrupalı diplomatlar gerçekte, Rus ekonomisini çatışmanın durumunu etkileyecek kadar zayıflatabilecek tek şeyin Graham’ın yaptırım paketi olduğuna inanıyor. Graham, kısmen Suriye krizini değerlendirmek için salı günü Türkiye’ye geldi.
Graham’ın daha önce yayımlanan yaptırım tasarısı, Rus petrolü, petrol ürünleri, doğalgazı veya uranyum satın alan ülkelerden ABD’ye yapılacak ithalata %500 oranında gümrük vergisi uygulanmasını içeriyor.
Önerinin yazılı olduğu şekilde uygulanması durumunda karşılaşılabilecek bir zorluk, ABD’yi doğrudan Çin ve Hindistan ile bir tarife savaşına sürükleyebilecek olmasıdır. Bu iki ülke, Rus enerjisini en çok ithal eden ülkelerdir. Teoride İspanya gibi bazı Avrupa ülkeleri de etkilenebilir çünkü Madrid Rus sıvılaştırılmış doğal gazını ithal ediyor. Graham paketindeki diğer yaptırımlar, ABD vatandaşlarının Rus devlet tahvili satın almasını yasaklayacaktır.
Graham, Kongre’de yeni yasaları geçirmek için gereken iki partili oylara sahip olduğunu söyledi. Trump, Putin’e olan hayal kırıklığını ima ederken, Graham’ın paketinin yönetim tarafından onaylanmasını tetikleyecek net bir ölçüt belirlemedi.
Avrupalı diplomatlar, Trump’ın hafta sonu Putin’in İstanbul’da barış görüşmeleri yapılması önerisini desteklemesinin ve görüşmelerin ön koşulu olarak 30 günlük ateşkes koşulunu kaldırmasının kendilerini hazırlıksız yakaladığını itiraf ediyorlar. Oysa bu ateşkes ilk başta Trump tarafından önerilmişti.
Avrupa dışişleri bakanları şimdiye kadar İstanbul toplantısında temsil edilmeyi beklemiyorlar, ancak İngiltere ulusal güvenlik danışmanı Jonathan Powell’ın, Zelenskyy’nin belirsiz bir formatta hala öngörülemeyen bir toplantıyı nasıl ele alması gerektiği konusunda arka plan tavsiyeleri vermek üzere Türkiye’ye seyahat etmesi bekleniyor. Powell’ın tutarlı tavsiyesi, Trump’ı yabancılaştıracak hiçbir şey yapmamak, ancak ABD başkanını Putin’in barışa engel olduğunu fark etmeye teşvik etmektir.
Kaynak: M5
