Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) arabuluculuğunda 10 Mart günü imzalanan Şam-Haseke Anlaşması, ülkenin kuzeydoğusundaki PKKYPG varlığının öngörüldüğü gibi sürmesini sağlayacak zeminde yeni atılan adımlar ile devam ediyor. Amerikan-İsrail ittifakının ülkedeki varlığını korumasını hedefledikleri Mazlum Abdi yönetimi, Fırat’ın doğu ve batı kanatlarında “askersizleşmeyi” sağladıktan sonra Karakozak Köprüsü ve Teşrin Barajı’ndan çekildiği bildirildi.
Aralık 2024’ten bu yana yaşanılan Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu-Amerikan destekli PKKYPG savaşı bir süredir durmuş, Münbiç Cephesi’nde fiili ateşkes başlamıştı. Kendilerini Suriye Demokratik Güçleri olarak adlandıran grup, bayram günlerinde yaptığı açıklamada, “Türkiye ile güçlü uluslararası devletlerin aracılığında bir ateşkes süreci görüşülüyor” açıklamasını yapmıştı.
Merkezi Washington’daki Savaş Araştırmaları Enstitüsü PKKYPG’nin Teşrin Barajı’nın güneyindeki Deyr Hafer, Nasıriye ve Maska’dan M4 karayolu üzerinden çekileceğini yerel kaynaklara dayanarak bildirdi. Fakat PKKYPG kaynakları, örgütün Fırat’ın batısındaki mevzilerinden çekildiği yönündeki haberleri yalanladılar.
Bu arada, Amerikan dev nakliye uçaklarının Haseke’deki askeri üsse bir dizi iniş gerçekleştirdikleri ve çok sayıda savaş aracı ile silah ve mühimmat indirdiği dikkat çekti. Amerikan ordusu, Suriye savunma bakanlığına entegre edileceği belirtilen PKKYPG unsurları ile ülkenin Deyr Zor bölgesinde gerçek mermilerin kullanıldığı büyük bir askeri harekat da başlattı.
Böylece PKKYPG’nin “entegrasyon” adı altında ülkedeki varlığını koruyacağı, Suriye’nin federal kimlikli olarak yapılanacağına ilişkin iddialar güçlendi.
HALEP İÇİN ÖZEL ANLAŞMA
Şam kaynakları PKKYPG ile esas olarak Halep’in doğusundaki varlığı konusunda bir anlaşmaya varıldığını belirtiyorlar. Suriye ile bağlantılı İngilizce yayın yapan Enap Baladi’nin haberine göre PKKYPG Halep’in Eşrefiye ve Şeyh Maksud mahallelerinde güvenliğin merkezi yönetimin kontrolünde olmasını kabul etti.
Bununla birlikte Barzani yönetiminin yarı resmi yayın organı Rudaw TV, söz konusu iki mahallede, içişleri bakanlığına entegre olmuş şekilde PKKYPG unsurlarının görev yapacağını duyurdu.
Kürt nüfusun yaşadığı iki bölge Suriye iç güvenlik birimlerinin koordinasyonunda, doğrudan içişleri bakanlığı tarafından sağlanacak.
Anlaşma çerçevesinde şu maddeler öne çıktı:
- Mahallelerde silahlı gösteriler yasaklanacak, mahallelerde silah kullanımı İçişleri Bakanlığı’na bağlı iç güvenlik güçlerinin elinde olacak.
- Mahalleler arası geçişlerin açılması, ana bariyerlerin Suriye Devleti İçişleri Bakanlığı’na bağlı iç güvenlik birimlerinin ve mahallelerin iç güvenliğinin denetiminde tutulması.
- SDG’ye bağlı askeri güçlerin, Suriye’nin kuzeydoğusundaki mahallelerden, bulundukları toplama bölgelerine doğru kademeli olarak çekilmesi planlanıyor.
- Eşrefiye ve Şeyh Maksud mahallelerinin her birinde bir iç güvenlik merkezi kurulması.
- Anlaşmadan önce takip edilen kişilerin, “ellerinde Suriyeli kanı olmaması” kaydıyla, tekrar takip edilmesinin engellenmesi.
- Halep şehri ile Suriye’nin kuzeydoğusu arasındaki hareket ve ulaşımı kolaylaştırmak için bir koordinasyon komitesi kurulması.
PKKYPG AFRİN’E GERİ DÖNÜYOR
Şam-Haseke anlaşmasının Halep bölümü yeni sürece şahit olurken, gelişmenin aslında Afrin’le bağlantılı olduğu da anlaşıldı. Türk Silahlı Kuvvetleri 2018 yılında gerçekleştirdiği harekat ile bu bölgedeki PKK unsurlarını tamamen temizlemiş, terör örgütünün çağrı ve zorlamalarıyla binlerce Kürt kökenli Suriye vatandaşı, bölgeden ayrılmıştı.
Şam’a bağlı yeni Afrin Emniyet Müdürü Suraqa Ebu Ahmed, Afrin ve Halep cezaevlerindeki Kürt tutukluların dosyalarının özel incelemeye alındığını, yakında serbest bırakmaların başlayacağını, 2018-2025 yılları arasınada Kürt yerel nüfusa karşı işlenmiş insanhakları ihlallerinin de araştırıldığını söyledi.
Zorunlu göçmenlerin Afrin’e dönmesine olanak tanındığını ve geri dönüşün hızla devam ettiğini belirten yetkili, “Suriye vatandaşı her kim olursa olsun, yeni yapılanan asayiş kurumunda çalışma hakkına sahiptir” açıklamasıyla dikkat çekti. Bu açıklama, sürecin, Afrin’de yapılanacak yeni güvenlik birimlerinde PKKYPG unsurlarının da yer alabileceği işareti olarak değerlendirildi.
Kaynak: M5
