Avrupa Birliği’nin yeni Suriye yönetimi ile bağlantısında ülkenin eski manda idarecisi, bu yolla Lübnan isimli bir devletin de doğmasına neden olmuş Fransa olduğu netleşiyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriyeli mevkidaşı Ahmed el-Şara ile yaptığı telefon görüşmesinde muhatabını yeni görevi nedeniyle tebrik etti.
Bu arada, Şam hükümetinin Lazkiye limanı konteyner bölümü işletmesi için bir Fransız firması ile sözleşme imzalaması da dikkat çekti.
MACRON “BATI ADINA” TELEFON ETTİ
Suriye Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Çarşamba günü Suriye’nin geçici cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara ile bir telefon görüşmesi yaparak, görevi devralmasından dolayı kendisini tebrik etti ve Fransa’yı ziyaret etmeye davet etti.
Açıklamada, Macron’un Şara’yı Suriye’nin Beşar Esad rejiminden “kurtarılması” nedeniyle tebrik ettiği ve onu “önümüzdeki haftalarda Fransa’yı ziyaret etmeye” davet ettiği belirtildi. Suriye Cumhurbaşkanlığı açıklamasında ayrıca Macron’un ülkesinin “Suriye’ye uygulanan yaptırımları kaldırarak [büyümesini] ve toparlanmasını kolaylaştırma” çabalarını teyit ettiği belirtildi.
El-Şara Macron’a “Suriye halkına yönelik ekonomik yaptırımların oluşturduğu mevcut zorlukları ve Suriye topraklarının tam birliğini sağlayamamayı” vurguladı.
SDY kontrolündeki kuzeydoğu ve Suriye’nin güneyindeki Dürziler, Şam’daki yeni liderliğin zaman zaman bu çabayı “kırmızı çizgi” olarak nitelendirmesine rağmen, Esad sonrası Suriye’de federalizm ve ademi merkeziyetçiliği savunmaya devam ediyor.
Fransa, PKKYPG unsurlarına ABD ile birlikte verdiği destek zemininde, Haseke yönetimini federalist taleplerini onaylıyor.
Suriye liderliğine göre, Macron ve Şara “Suriye’deki güvenlik zorluklarını ve oradaki güvenlik ve istikrarı korumak için iş birliği yapma ihtiyacını” daha ayrıntılı olarak görüştüler. Şara’nın”Suriye, ortaklarıyla aynı güvenlik endişelerini paylaşarak bölgenin ve dünyanın aktif ve olumlu bir parçası olacak” dediği aktarıldı.
LAZKİYE LİMANI FRANSA’NIN KONTROLÜNDE
Öte yandan, Suriye Kara ve Deniz Limanları Genel İdaresi, 5 Şubat 2025 Çarşamba günü, Lazkiye Limanı’ndaki konteyner terminalinin işletilmesi için Fransız nakliye devi CMA CGM ile yeni bir sözleşme imzalandığını duyurdu.
Anlaşma, iki taraf arasında deniz taşımacılığı ve lojistik sektöründe devam eden iş birliğinin altını çiziyor.
Otoritenin resmi Facebook sayfasında yayınlanan bir açıklamaya göre, sözleşmenin imzalanması için özel bir toplantı düzenlendi. Suriye tarafını Otorite Başkanı Qutaiba Badawi temsil ederken, şirketin Orta Doğu Direktörü Joseph Saqqaq, Fransız tarafı adına imzaladı.
CMA CGM’nin daha önce Suriye hükümetiyle Lazkiye Limanı’ndaki konteyner terminalini yönetmek ve işletmek için sözleşmesini 2029’a kadar uzatmış olması dikkat çekiciydi. Bu uzatma, orijinal anlaşmaya beş yıl daha ekleyen 2019’daki önceki yenilemeyi takip etti. Dünyanın önde gelen denizcilik nakliye şirketlerinden biri olan CMA CGM, merkezi Fransa’nın Marsilya kentindedir ve çeşitli uluslararası limanlarda nakliye, lojistik ve konteyner terminali yönetimi konusunda uzmanlaşmış bir şirket olarak tanınıyor!
OSMANLI GİTTİ, FRANSA GELDİ VE SÜRÜYOR…
Fransız Suriye ve Lübnan Mandası Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu’nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan’la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.
1918’de savaşın bitimini takip eden iki yıl boyunca – ve savaş sırasında İngiltere ve Fransa tarafından imzalanan Sykes-Picot Anlaşması uyarınca – İngilizler Osmanlı Mezopotamyası’nın (modern Irak) çoğunu ve Osmanlı Suriyesi’nin (Filistin ve Ürdün) güney kesimini kontrol etti. Fransızlar Osmanlı Suriye’sinin geri kalanını, Lübnan’ı, İskenderiye’yi (Hatay) ve güneydoğu Türkiye’nin bazı kısımlarını kontrol etti. 1920’lerin başında bu toprakların İngiliz ve Fransız kontrolü, Milletler Cemiyeti’nin manda sistemi tarafından resmîleştirildi ve 29 Eylül 1923’te Fransa, bugünkü Modern Suriye’ye ek olarak Lübnan ve İskenderun topraklarını da içeren Suriye’nin Milletler Cemiyeti mandası olarak atandı.
Bölgenin Fransız yönetimindeki yönetimi, Suriye Federasyonu (1922-25), Suriye Devleti (1925-30) ve Suriye Cumhuriyeti (1930-1958) dâhil olmak üzere bir dizi farklı hükûmet ve bölge aracılığıyla gerçekleştirildi. Büyük Lübnan Devleti, Alevi Devleti ve Cebel el-Dürzi Devleti gibi daha küçük devletler de kuruldu. Hatay Devleti, 1939’da Türkiye’ye halk oylaması ile katıldı. Fransız mandası, sonucunda iki bağımsız ülke Suriye ve Lübnan’ın oluştuğu 1943 yılına kadar sürdü. Fransız birlikleri en sonunda 1946’da Suriye ve Lübnan’ı terk etti.
Kaynak: M5
