İsrail, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun “İran, nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasındaki yükümlülüklerini çiğneme noktasına geldi” açıklamasından yaklaşık 15 saat sonra İran’a karşı savaş açtı!.. İsrail savaş uçakları ülkenin nükleer tesislerinin tamamını bombalarken, Ortadoğu, İran’dan gelmesi kesin misilleme saldırıları çerçevesinde tahminlerin ötesinde büyüklükte bir savaş tehdidi ile karşılaştı.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), aldığı kararda, İran’ın, hükleer silahların yayılmasını önlenmesine yönelik yükümlülüklerini ihlal ettiğini açıkladı. Böyle bir ihlalin 20 yıl içinde ilk defa gerçekleştiği de vurgulandı. UAEK yönetim kurulunda yer alan 35 ülkenin 19’u söz konusu kararı desteklerken Rusya, Çin ve Burkino Faso karara karşı yönde oy kullandılar, 11 ülke ise çekimser kalmayı tercih etti.
Kurum yaklaşık bir ay önce de İran’ın nükleer çalışmalarında şeffaflık yaşanmadığını, kurum yetkilileri ile ilişkilerde ciddi sorunlar yaşandığını, bu nedenle gizli faaliyetler yürütebileceğini duyurmuştu.
UAEK’nin bi açıklamasından sonra Norveç’teki Oslo Forumu’na katılmış olan İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi, kurul açıklamasının Amerika Birleşik Devletleri ile sürmekte olan müzakere sürecini etkileyeceğini, Avrupa Birliği’nin bu rapor çerçevesinde İran’a yeni yaptırımlar gerçekleştirmemesini istemişti. İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan da, UAEK raporundan hemen sonra İngiltere-Fransa-Almanya üçlüsünün İran’a dönük almaya hazırlandıkları yeni kararların ilişkilere ağır darbe vuracağını ifade etmişti.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, “Yükselen Aslan” adı verilen harekatın uzun sürebileceğini ve ana hedefin İran’ın tüm nükleer tesislerinin çalışamaz hale getirilmesi olduğunu açıkladı.
Netanyahu, “İsrail’in varlığını tehdit eden İran gücünü püskürtmeyi hedefliyoruz. Uranyum zenginleştirme tesisleri, Natanz nükleer santrali başta olmak üzere ana hedefimizdir” dedi.
İsrail Hava Kuvvetleri yoğun saldırı gerçekleştirdi
Bu gelişmelerden hemen sonra, İsrail Hava Kuvvetleri, Başbakan Benyamin Netanyahu’nun oğlu Avner’in düğün hazırlıkları ve başbakanın tatile çıkma kararının zamanlamasının tartışıldığı bir ortamda Cuma gününün ilk saatlerinde İran’a dönük büyük bombardıman başlattı.
Netanyahu, güvenlik kabinesini toplarken, bütün tatil tartışmalarının aslında İran’ın dikkatini dağıtma amaçlı olduğu da anlaşıldı.
Saldırı, İran’ın başkenti Tahran’da sivil hedeflerin de aralarında yer aldığı yoğun bombardıman ile dünya gündemine geldi. İsrail savaş uçaklarının Tahran’ın yanısıra Buşehr, Bender Abbas, İsfahan özellikle Natanz kentlerindeki hedefleri vurdukları bildirildi.
Natanz nükleer santrali, İsrail savaş uçaklarının hedef aldığı ana noktalardan biri oldu. Tahran’ın 225 km. güneyindeki Natanz nükleer santralinde üst üste büyük patlamalar meydana geldiği bildirildi. Santralin bu patlamalar ile birlikte radyasyon alarmı verdiği gelen bilgiler arasında!
Natanz nükleer santrali, İran’ın uranyum zenginleştirme programının merkezi olarak kabul ediliyor. Tesisin bir bölümü yer altında bulunuyor, İsrail’in kullandığı sığınak delme kapasitesine sahip bombaların bu tesisin yer altındaki bölümünü ne ölçüde tahrip ettiği henüz bilinmiyor.
İran resmi haber kaynakları, ülkenin hava savunma sistemlerinin devrede olduğunu ve yoğun bir savunma hattı kurulduğunu duyurdu. Bununla birlikte, bağımsız kaynaklar, İran hava savunma sisteminin İsrail savaş uçaklarını durdurmada genelde etkisiz olduğunu bildiriyorlar. İsrail tarafından harekata katılan uçaklarda bir kayıp olup olmadığına ilişkin henüz bir bilgi gelmedi.
Harekatın ilk aşaması tamamlandı
İsrail ordusu, İran’ın farklı bölgelerindeki nükleer hedefler de dahil olmak üzere onlarca askeri hedefe yönelik saldırıları içeren saldırıların ilk aşamasının tamamlandığını duyurdu.
“Hava Kuvvetlerine ait onlarca uçak, İran’ın çeşitli bölgelerindeki nükleer hedefler de dahil olmak üzere onlarca askeri hedefi vurarak açılış saldırısını tamamladı.”
“İSG (İsrail Savunma Güçleri) , cephede ve cephe gerisinde kampanya için uzun bir değerlendirme ve hazırlık süreci yürütüyor. Sivil dayanıklılığı kampanyanın önemli bir bileşeni olacak.”
IDF yaptığı açıklamada, “İran rejiminin elindeki kitle imha silahları İsrail Devleti için bir tehdittir ve tüm dünya için önemli bir tehdittir. İsrail Devleti, amacı İsrail Devleti’ni yok etmek olan bir rejimin kitle imha silahlarına sahip olmasına izin vermeyecektir.” dedi.
Artık yılanın başıyla uğraşıyoruz
Harekatın başlamasından hemen sonra İsrail ordusunu üst kurmay heyetiyle toplantıya giren İsrail Savunma Bakanı İsrail Katz’ın, “Göreve geldiğim gün itibariyle, ana hedefimin İran’ın nükleer bomba yapım kabiliyetini ortadan kaldırmak olduğunu söylemiştim. Bugüne kadar İran’ın vekillerini etkisiz hale getirmeye çalıştık, bu alanda çok önemli ilerlemeler kat ettik, artık bugün itibariyle yılanın başını kesmeye çalışıyoruz. Bundan böyle İran’ın hiçbir zeminde İsrail’i tehdit etmeyeceği bir hedefi yakalamak için çalışıyoruz” sözleri dikkat çekti.
Bu arada, İsrail televizyonları, İran’dan bir misilleme hazırlığı görülmese de uyanık olmasını istiyor, tüm hastanelerin savaş programı çerçevesinde doğabilecek yoğun sivil kayıplarına karşı hazırlıklı olmaları isteniyor.
İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir de, yaptığı açıklamada, ülkenin artık geriye dönülmez noktada olduğunu vurguladı.
Zamir, ordunun “on binlerce askeri seferber ettiğini ve tüm sınırlarda hazırlık yaptığını” söyledi. Eyal Zamir“Bu zamanda zor kararlar almak ve alınan tüm kararların durumun ciddiyeti göz önünde bulundurularak alındığından emin olmak gerekiyor. İsrail halkı, mutlak başarıyı vaat edemem. İran rejimi buna karşılık bize saldırmaya çalışacaktır. Beklenen maliyet, alıştığımızdan farklı olacaktır. Uzun zamandır bu operasyonun hazırlığını yapıyoruz; somut ve mevcut tehdide karşı hazırlıklı olmak için tüm şube ve müdürlüklerimizde benzeri görülmemiş bir çaba sarf ediliyor” diye ekledi.
Devrim Muhafızları komutanı öldürüldü
İran resmi medyasından gelen haberler, İsrail saldırısında İran Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami’nin öldüğü yönünde.
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri’nin hakkında da çelişkili bilgiler geliyor. Bu bilgiler, İsrail’in İran saldırısında “nokta harekatlar” gerçekleştirdiğini göstermesi bakımından önemli bulunuyor.
Selami, önceki gün yaptığı açıklamada, İsrail’in İran’a saldırması halinde, bugüne kadar görülmemiş büyüklükte bir misilleme saldırısıyla karşılaşacağını söylemişti.
Nitekim, resmi kaynaklar, yine, İran Atom Enerjisi Kurumu’un eski başkanı Feridun Abbasi ile Tahran’daki İslami Azad Üniversitesi Rektörü Muhammed Mehdi Tahrançi’nin de öldürüldüğünü duyurdu. Her iki bilim insanı da İran’ın nükleer programının önemli isimleri olarak tanınıyorlar.
Kaynaklar, İsrail dış istihbarat servisi MOSSAD’ın, askeri harekattan önce İran’a sızdığını ve bazı nokta harekatlar gerçekleştirdiğini bildirdi. Bu harekatların bazılarının nükleer tesislere dönük sabotajlar olduğu da vurgulandı.
ABD: İsrail büyük sivil kaybı yaşayabilir
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff, Senato Cumhuriyetçilerine, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırması durumunda İran Cumhuriyeti’nin vereceği yanıtın toplu can kayıplarına yol açabileceğini söylediği ortaya çıktı.
Axios haber sitesinin, ABD’li bir yetkili ve konuya doğrudan vakıf bir kaynağa dayandırdığı haberine göre , Witkoff geçen hafta kapalı kapılar ardında yaptığı brifingde, nükleer anlaşmaya varmak için yürütülen müzakerelerin başarısız olması durumunda İsrail’e askeri müdahalede bulunulabileceğini söylemişti.
Axios’un haberine göre Witkoff, görüşmede İran’ın balistik füze kabiliyetleri konusunu gündeme getirdi ve ABD’nin, yüzlerce füzenin kullanılacağı bir saldırıda İsrail’in hava savunmasının çökebileceğinden endişe duyduğunu ileri sürdü.
Kaynak: M5
