Hamas ve İsrail heyetleri, yaklaşık iki yıldır süren Gazze savaşına son vermek amacıyla ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planı çerçevesinde Mısır’da dolaylı görüşmelere başladı.
Mısır istihbaratıyla bağlantılı Al-Qahera News kanalına göre, pazartesi günü başlayan ilk tur görüşmeler “olumlu bir atmosferde” sona erdi ve salı günü yeniden devam edecek.
Görüşmeler sıkı güvenlik önlemleri altında yürütülüyor
Kahire’de sıkı güvenlik önlemleri altında yapılan görüşmelerde taraflar doğrudan temas kurmuyor. Mısırlı ve Katarlı arabulucular, iki heyet arasında mekik diplomasisi yürütüyor.
Görüşmelerin odak noktası, Gazze’de tutulan İsrailli rehineler ile İsrail hapishanelerindeki Filistinli mahkûmların takası. Al-Qahera News’e göre arabulucular, “rehine ve mahkûm değişimi için uygulanabilir bir mekanizma” oluşturmak üzere çalışıyor.
Trump: “Bir anlaşma mümkün”
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Hamas’ın önemli konularda uzlaşmaya yanaştığını” belirterek, “Bir anlaşmaya varacağımızdan oldukça eminim” dedi.
Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff ve damadı Jared Kushner’in de görüşmelere katılmak üzere Mısır’a gitmesi bekleniyor.
Hamas’ın başmüzakerecisi Halil el-Hayya, geçtiğimiz ay Katar’daki liderlik toplantısına yönelik İsrail saldırısından sağ kurtulmasının ardından Kahire’de Mısır istihbaratıyla bir araya geldi.
Filistinli bir kaynağa göre, 7 Ekim 2023’teki Hamas saldırısının ikinci yıldönümü arifesinde başlayan bu görüşmelerin “birkaç gün sürebileceği” öngörülüyor. Aynı kaynak, “Müzakerelerin zor ve karmaşık geçmesi bekleniyor, çünkü İsrail hâlâ savaşı sürdürme niyetinde” dedi.
Gazze’de bombardıman sürüyor
Trump, taraflara “savaşı sona erdirmek için hızlı hareket etmeleri” çağrısında bulunurken, İsrail ordusunun Gazze’ye yönelik hava saldırılarının pazartesi günü de devam ettiği bildirildi.
Gazze Sivil Savunma Kurumu Sözcüsü Mahmud Bassal, son saldırılarda en az 7 Filistinlinin hayatını kaybettiğini açıkladı. AFP görüntülerinde, Gazze semalarında yükselen dumanlar ve devam eden patlamalar görüldü.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise İsrail’e “bombardımanı durdurma” çağrısında bulundu.
Planın ilk aşaması: Rehine ve tutuklu değişimi
Trump’ın “Gazze Barış Planı” hem Hamas hem de İsrail tarafından temkinli biçimde olumlu karşılandı. Ancak planın uygulanması sürecinin “son derece zor” olacağı değerlendiriliyor.
Plana göre Hamas’ın silahsızlandırılması öngörülüyor; bu madde örgüt tarafından kabul edilmesi en zor unsurlardan biri olarak görülüyor. Plan ayrıca İsrail güçlerinin Gazze’den aşamalı çekilmesini içeriyor. Ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, askerlerin “Gazze’nin derinliklerinde konuşlanmaya devam edeceğini” açıklamıştı.
Filistinli kaynaklara göre ilk aşamadaki rehine-tutuklu takası, “İsrail’in kademeli çekilme takvimi, bombardımanın durdurulması ve hava operasyonlarının askıya alınması” gibi koşullara bağlı olarak birkaç gün sürebilecek.
Trump planı: Geçici ateşkes ve geçiş yönetimi
Hamas yetkilileri, görüşmelerin “geçici bir ateşkes tarihini belirlemeyi” ve “planın ilk aşamasını başlatacak koşulları oluşturmayı” amaçladığını ifade etti. Bu aşamada Gazze’de tutulan 47 rehinenin, yüzlerce Filistinli tutuklu karşılığında serbest bırakılması planlanıyor.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi, rehine ve tutuklu değişiminde lojistik destek vermeye ve Gazze’ye insani yardım geçişlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu açıkladı.
Taraflardan farklı açıklamalar
Hamas’a yakın bir kaynak, örgütün “askeri operasyonlarını durdurmaya” hazır olduğunu, ancak bunun İsrail’in bombardımanı kesmesi ve Gazze Şehri’nden asker çekmesiyle eş zamanlı gerçekleşmesi gerektiğini belirtti.
İsrail Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir ise müzakerelerin başarısız olması halinde “ordunun Gazze’deki operasyonlara yeniden başlayacağını” söyledi.
Kaynak: M5
