İslamad, Taliban’ı desteklediğini reddetse de Pakistan Başbakanı Imran Khan’ın Kabil’in düşüşünü açıkça kutlaması aradaki iş birliğini ortaya koydu. Pakistan’ın Taliban yanlısı tutumunun en büyük nedeni ise Hindistan ile aralarında süren husumet.
Pakistan ve Hindistan arasında uzun yıllar süren düşmanlık, Afganistan’da da kendini gösterdi. Afganistan’daki Batı yanlısı hükümeti destekleyen Hindistan’a karşı Pakistan da Taliban’a destek verdi.
Pakistan, Taliban’ın kontrolü ele geçirmesini Afganistan’da kendine yakın bir hükümet kurulması için uzun süredir devam eden bir politikanın başarısı olarak gördü. Pakistan Başbakanı Imran Khan, Taliban’ın “zaferinin” Afganların “köleliğinin prangalarını kırdığını” söyledi.
YANLIŞ ÜLKEDE, YANLIŞ DÜŞMAN
Birçok analist ve gazeteci, Pakistan devletini Taliban’a gizlice destek vermekle suçladı ve özellikle İslamabad’ın Servisler Arası İstihbarat (ISI) teşkilatını işaret etti. New York Times Afganistan muhabiri Carlotta Gall’ın 2014 yılında çıkardığı “Yanlış Düşman (The Wrong Enemy)” adlı kitabı için konuşan ABD’li diplomat Richard Holdbrooke, “Yanlış ülkede, yanlış düşmanla savaşıyor olabiliriz” dedi. Holdbrooke, ISI ve Pakistan ordusunun ABD’nin bölgedeki gerçek düşmanları olduğunu ima etti.
Öte yandan Pakistan, 11 Eylül sonrası ABD’nin Afganistan işgaline destek sözü verdi ve İslamcı direnişçilerin yanında durduğunu reddetti.
Pakistan İçişleri Bakanı Shaikh Rashid Ahmed, haziran ayında yaptığı bir açıklamada, Taliban ailelerinin Pakistan’da yaşadığını ve bazen tıbbi tedavi görmek için hastaneye geldiklerini ifade etti.
ABD NEDEN YAPTIRIM UYGULAMIYOR?
France24’e demeç veren The Economist’in savunma editörü Shashank Joshi, “Afganistan’daki alimler, yetkililer ve sahadaki insanlar arasında, Pakistan istihbarat örgütlerinin Taliban’ı 1990’lardaki başlangıcından itibaren güçlü bir şekilde desteklediğine, bu desteğin 2001’den sonra da devam ettiğine, grubun liderliğinin Pakistan topraklarına dayandığına ve Taliban’ın bu kadar uzun yıllar kendini sürdürebilmesinin önemli bir nedeni olduğuna şüphe yok” ifadelerini kullandı.
Terör finansmanı ve kara para aklamayla mücadele eden Paris merkezli Mali Eylem Görev Gücü (FATF), haziran ayında Pakistan’a topraklarındaki cihatçı grupların finansmanını durdurma yönünde dört ay süre verdi. Aksi takdirde FATF üyesi ülkeleri Kuzey Kore ve İran gibi Pakistan’ı da kara listeye eklemeye çağıracak.
Pakistan’ın Taliban’a destek verdiğini savunan birçok gözlemci, ABD’nin neden yaptırım uygulamadığını da sorguladı. Ancak ABD, Afganistan’a malzeme taşımak için Pakistan topraklarını kullanıyordu. Ayrıca Pakistan gibi çok sayıda cihatçı grubun olduğu nükleer silahlı bir gücü yabancılaştırma ve istikrarsızlaştırma, ileride ABD’nin başına dert açabilirdi.
PAKİSTAN-ÇİN ORTAKLIĞI
Çekilmeden kaynaklanan kaosu kontrol altına almaya çalışan ABD, Taliban’ı ülkenin tam kontrolünü ele geçirmesi halinde uluslararası toplum tarafından parya statüsüyle karşı karşıya kalacağı konusunda uyardı. Ancak Washington benzer bir yaklaşımı Pakistan militanlarının müttefiki olarak 1990’larda da denemiş ve Taliban’ın Afganistan’daki etkisini azaltamamıştı.
ABD Başkanı Joe Biden, başkanlık koltuğuna oturmasından bu yana Pakistan Başbakanı Imran Khan ile konuşmadı. Pakistan ile ilişkilerin düşük seviyede olduğu bu dönemde İslamabad’ı Taliban’ı tecrit etme planına dahil etmek ABD için olası bir senaryo değil.
Khan, geçen hafta gazetecilere verdiği demeçte, ABD’nin Hindistan ile stratejik ortaklık kurduğunu ve bu yüzden Pakistan’a farklı muamele edildiğini belirtti.
Diğer taraftan Çin’den Pakistan’a yoğun bir şekilde silah ve yatırım akışı var. Çin’in Pakistan ile kurduğu ortaklık, Pakistan’ın Batı’ya karşı daha net durabilmesini sağlıyor.
PAKİSTAN’DAKİ ASIL TEHLİKE: TTP
Taliban’ın Afganistan’daki hakimiyeti Pakistan için de güvenlik riski oluşturuyor. Pakistanlı cihatçı grup Tehrik-e-Taliban (TTP veya Pakistan Taliban’ı), 2000’li yıllarda kuruldu ve 2014 Peşaver okul katliamı da olmak üzere birçok ölümcül saldırı gerçekleştirdi.
Pakistan Ordu Komutanı General Qamar Javed Bajwa ve ISI yetkilisi Korgeneral Faiz Hameed, temmuz ayında kayıt dışı olarak verdikleri bir demeçte, Taliban ve TTP’nin “aynı madalyonun iki yüzü” olduğunu kabul etti. Nitekim Taliban’ın bu ayın başında üst düzey bir TTP komutanını serbest bıraktığı belirtildi.
Pakistan, Taliban’ın güç kazanmasının diğer İslamcı militanlar ve özellikle de Taliban Kabil’e girmeden önce yeniden hareketlenmiş olan TTP üzerinde yaratacağı etkiler konusunda endişeli.
Kaynak: Intell4
