AB, İsrail ile ticaret ve iş birliği anlaşmasını gözden geçirme kararı aldı

Avrupa Birliği (AB), Gazze’de devam eden saldırılar ve insani yardım akışındaki ciddi kısıtlamalar nedeniyle İsrail ile yürürlükte olan ticaret ve iş birliği anlaşmasını gözden geçirme kararı aldı. Karara İsrail’den tepki geldi.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, 17 üye ülkenin desteğiyle alınan karar doğrultusunda, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın insan haklarına ilişkin 2. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin değerlendirileceğini açıkladı.

“Bugünkü görüşmelerde açık bir çoğunluk, İsrail ile Ortaklık Anlaşması’nın 2. maddesinin gözden geçirilmesini destekledi. Bu incelemeyi başlatacağız. Bu süreçte İsrail’in daha fazla insani yardım geçişine izin vermesi gerekiyor,” diyen Kallas, Gazze’deki insani durumun kritik seviyede olduğunu belirtti.

AB’nin İsrail ile 2000 yılında yürürlüğe giren Ortaklık Anlaşması, tarafların ilişkilerini insan hakları ve demokratik ilkelere dayandırmasını öngörüyor. AB, yıllık yaklaşık 45 milyar avroluk hacimle İsrail’in en büyük ticaret ortağı konumunda bulunuyor.

İsrail’den sert tepki

İsrail Dışişleri Bakanlığı, AB’nin kararına sert tepki gösterdi. Bakanlık Sözcüsü Oren Marmorstein, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Açıklamada ortaya konulan yaklaşımı tamamen reddediyoruz. Bu, İsrail’in karşı karşıya olduğu karmaşık gerçekliğin tamamen yanlış anlaşılmasıdır,” ifadelerini kullandı.

Marmorstein, savaşın İsrail’e Hamas tarafından dayatıldığını savunarak, “Bu gerçeği görmezden gelmek Hamas’ı cesaretlendirir,” dedi. Sözcü, ayrıca İsrail’i destekleyen ülkelere teşekkür etti ve AB ile açık diyaloğa devam etme niyetinde olduklarını belirtti.

Geniş destek ve bazı çekinceler

AB içinde Hollanda’nın sunduğu öneriye önceden kamuoyu önünde destek veren ülkeler arasında Belçika, Fransa, İrlanda, İspanya ve İsveç’in de bulunduğu 9 ülke yer aldı. Toplantıda Danimarka, Estonya, Malta, Polonya, Romanya ve Slovakya da öneriye destek verdi. Almanya, Yunanistan, Macaristan ve İtalya’nın da aralarında bulunduğu bazı ülkeler ise karara karşı çıktı.

Diğer yandan, İsrail’in Batı Şeria’daki yerleşimcilerine yönelik şiddet eylemlerinden sorumlu kişilere yaptırım uygulanması önerisi 27 üye ülkeden 26’sının desteğini alırken, sadece Macaristan bu kararı veto etti.

Aynı gün Birleşik Krallık da İsrail ile yürüttüğü ticaret müzakerelerini askıya alarak Batı Şeria’daki yerleşimcilere yaptırım uyguladı. İngiltere, Fransa ve Kanada daha önce İsrail’e, insani yardım erişimini engellemeyi sürdürmesi halinde “somut adımlar” atılacağı uyarısında bulunmuştu.

Kaynak: M5