Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdülfettah el-Burhan, Çarşamba günü yeniden ele geçirilen başkanlık sarayına ulaştı ve başkenti “özgür” ilan etti.
“Hartum özgür, iş bitti,” diyen Burhan, devlet televizyonunda yayınlanan konuşmasında, ordunun birkaç gün süren operasyonları sonucunda başkentin resmi kurumlarını geri aldığını duyurdu.
Başkanlık Sarayına İlk Ziyaret
Ordu, çatışmaların başladığı Nisan 2023’ten bu yana ilk kez başkanlık sarayının kontrolünü sağladı. Burhan, askeri kıyafetleriyle savaşın izlerini taşıyan sarayda yürüyüş yaptı. Yanında bulunan askerler “Allah büyüktür” sloganları atarken, etraf cam kırıkları ve milislerin bıraktığı yataklarla doluydu.
Sudan’da savaş, Burhan’ın eski yardımcısı ve paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) lideri Muhammed Hamdan Dagalo ile anlaşmazlığa düşmesi sonucu patlak vermişti. RSF, çatışmaların başında başkentin hükümet bölgesini ele geçirerek yetkilileri Kızıldeniz kıyısındaki Port Sudan’a kaçmaya zorlamıştı.
Ancak uzmanlar, ordunun RSF’ye karşı kazandığı bu zaferin savaşın sonu anlamına gelmediği konusunda uyarıyor. Çarşamba günü RSF, ülkenin güneyinde yeni bir isyancı ittifakı kurduğunu açıkladı.
RSF Geri Çekiliyor
Ordu, Çarşamba günü Hartum Havalimanı’nı RSF’den temizlediğini ve RSF birliklerini başkentin güneyinde sıkıştırdığını duyurdu. Askeri bir kaynağa göre, RSF güçleri kaçmak için Beyaz Nil üzerindeki Cebel Auliya Köprüsü’nü kullanıyor. Bu köprü, RSF’nin Darfur’daki kalelerine ulaşan son çıkış noktası olarak görülüyor.
Bu gelişmeler, ordunun Darfur’da bir pazara düzenlediği hava saldırısında onlarca kişinin öldüğü iddialarının ardından geldi. BM kaynaklarına göre saldırıda 270 kişi hayatını kaybetti.
Halk Kutlamalar Yapıyor
Nisan 2023’ten bu yana süren savaş on binlerce insanın hayatını kaybetmesine, 12 milyondan fazla kişinin yerinden edilmesine ve dünyanın en büyük açlık ve göç krizlerinden birinin yaşanmasına neden oldu.
Savaş, ülkeyi doğu ve kuzey bölgelerini kontrol eden ordu ile batıdaki Darfur ve güneyde bazı bölgeleri elinde tutan RSF arasında ikiye böldü.
Çarşamba günü RSF, Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey adlı isyancı grupla yeni bir askeri ittifak kurduğunu duyurdu. Bu grup, Güney Sudan ve Etiyopya sınırındaki stratejik bölgeleri kontrol ediyor.
Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, Hartum’un merkezinde RSF’nin geri çekilmesini kutlayan sivillerin olduğu görülüyor. Bir askerin halka hitaben “Çok şey dayandınız” dediği bir video paylaşılırken, Port Sudan’da da ordu lehine gösteriler düzenlendi.
Hartum’un Sahafa bölgesinde yaşayan Osman Abdülkadir, RSF militanlarının Çarşamba gecesinden itibaren tamamen çekildiğini doğruladı.
İnsan Hakları İhlalleri ve Savaş Suçları
Savaş boyunca RSF, yağma yapmak ve sivillerin evlerini ele geçirmekle suçlandı. İnsan hakları örgütleri, milislerin sistematik cinsel şiddet uyguladığını ve ciddi insan hakları ihlallerine karıştığını belgelerle ortaya koydu.
ABD, hem Burhan hem de Dagalo’yu savaş suçlarından dolayı yaptırımlara tabi tuttu. RSF lideri Dagalo, özellikle Darfur’da soykırım yapmakla suçlanıyor.
Birleşmiş Milletler, savaşın başından beri devam eden sivil kayıpları nedeniyle büyük endişe duyduğunu açıkladı. Özellikle Darfur’daki hava saldırıları ve RSF’nin Hartum’da bir camiyi bombalaması uluslararası tepkilere yol açtı.
Uzmanlar, RSF’nin geri çekilirken intikam saldırıları düzenleyebileceğini ve ordunun da RSF’ye destek veren sivillere karşı misilleme yapabileceğini belirtiyor.
Kaynak: M5
