Rusya ve Çin’den Ay’da nükleer güç istasyonu için tarihi iş birliği

Rusya ve Çin, Ay yüzeyinde 2035 yılına kadar otomatik bir nükleer enerji santrali kurmak için iş birliği anlaşması imzaladı. Rusya Federal Uzay Ajansı Roscosmos ile Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) arasında imzalanan mutabakat zaptı, Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS) projesi kapsamında hayata geçirilecek.

Roscosmos’un 8 Mayıs’ta yaptığı açıklamaya göre, nükleer santralin temel amacı uzun vadeli insansız operasyonları desteklemek ve gelecekte Ay’da insanlı görevlerin altyapısını hazırlamak olacak.

Ay’ın güney kutbuna yakın konumda inşa edilecek

Ay üssünün, yüzeyin güney kutbuna 100 kilometre mesafede kurulması planlanıyor. ILRS projesi, uzun süreli otonom görevleri ve sınırlı süreli insanlı görevleri desteklemek üzere tasarlanıyor.

Roscosmos, “İstasyon, temel uzay araştırmaları yapacak ve Ay’daki uzun süreli insansız operasyonların teknolojisini test edecek. Bu çalışmalar, Ay’da insan varlığına yönelik altyapının geliştirilmesine katkı sağlayacak,” açıklamasında bulundu.

Uluslararası katılım genişliyor

İlk kez 2017 yılında duyurulan ILRS projesinde Venezuela, Belarus, Azerbaycan, Güney Afrika, Mısır, Nikaragua, Tayland, Sırbistan, Pakistan, Senegal ve Kazakistan gibi ülkeler de yer alıyor. Projenin giderek genişleyen uluslararası yapısı, Ay’da çok taraflı bir bilimsel varlığın temellerini atmayı amaçlıyor.

“Nükleer uzay çekicisi” de geliştiriliyor

Roscosmos Başkanı Yuri Borisov, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada Çin-Rusya nükleer reaktörü dışında, nükleer motorlu bir uzay yük gemisi projesi üzerinde de çalışıldığını ifade etti. Borisov, bu sistemin yörüngeler arasında büyük kargolar taşımak, uzay çöplerini toplamak ve başka birçok görevde kullanılmak üzere tasarlandığını belirtti.

Borisov, “Gerçekten de bir uzay çekicisi üzerinde çalışıyoruz. Bu devasa yapı, nükleer reaktör ve yüksek güçlü türbinler sayesinde büyük kargoları yörüngeler arası taşıyabilecek kapasiteye sahip olacak,” dedi. Ancak hâlen nükleer reaktörün soğutulmasına yönelik çözüm bekleyen teknik zorluklar bulunduğu da vurgulandı.

ABD Ay planlarını revize ediyor

Öte yandan bu gelişme, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) 2026 yılı bütçe önerisinde, Ay yörüngesine kurulması planlanan “Gateway” adlı üs projesini iptal etmeyi değerlendirdiği bir dönemde geldi. Ayrıca NASA’nın Artemis programı kapsamında kullanılan devasa fırlatma sistemi Space Launch System (SLS) için üçüncü görev sonrasında bütçe kesintileri gündemde.

Kaynak: M5 / NDTV World