Pakistan Dışişler Bakanı Dar’dan kritik Çin ziyareti

Pakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı İshak Dar’ın Çin’e gerçekleştirdiği üç günlük resmi ziyaretin, iki ülke arasındaki güvenlik ve savunma iş birliğini derinleştirme hedefi taşıdığı bildirildi.

Dar’ın göreve gelmesinin ardından gerçekleştirdiği ilk yurt dışı ziyaret olması sebebiyle dikkat çeken temasların, Hindistan ile son dönemde yaşanan askeri gerilimin ardından Pekin yönetimiyle dayanışma mesajı niteliği taşıdığı yorumları yapılıyor.

Hong Kong’dan yayın yapan South China Morning Post sitesinin haberine göre ziyaret kapsamında Dar’ın, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile ikili görüşmeler gerçekleştirmesi ve Afganistan geçici hükümetinin dışişleri bakanıyla üçlü dışişleri bakanları düzeyinde stratejik diyalog toplantısına katılması bekleniyor.

Fudan Üniversitesi Güney Asya Araştırmaları Merkezi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Lin Minwang, “Son çatışmaların ardından Çin yapımı savaş uçakları ve füzelerin sahadaki başarısı, taraflar arasında savunma alanında daha derin bir iş birliği için zemin hazırladı.” değerlendirmesinde bulundu.

Pakistan Silahlı Kuvvetleri’nin, Çin üretimi J-10C savaş uçağıyla Fransız yapımı Rafale uçaklarını etkisiz hale getirdiğine dair haberler, bu alandaki iş birliğine dikkat çekti. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) verilerine göre Pakistan’ın 2020–2024 dönemindeki silah ithalatının yüzde 81’i Çin’den sağlandı.

Ziyaretin aynı zamanda Hindistan ile yaşanan gerilim bağlamında bir kriz yönetimi boyutu taşıdığına işaret eden Lin, iki ülke arasında bilgi ve değerlendirme paylaşımının da gündemde olabileceğini belirtti.

Çin ile Pakistan arasında uzun süredir devam eden ekonomik iş birliğinin de görüşmelerde ele alınması bekleniyor. Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC), Pekin’in “Kuşak ve Yol Girişimi” kapsamındaki en büyük projelerinden biri olmayı sürdürüyor.

Hindistan ve Pakistan arasında Mayıs ayı başında Keşmir bölgesinde yaşanan saldırının ardından başlayan askeri çatışmalar, 10 Mayıs’ta tarafların ateşkes açıklamalarıyla sona ermişti. Taraflar ateşkesin nasıl sağlandığı konusunda farklı açıklamalar yaparken, ABD’nin arabuluculuk yaptığı yönünde bilgiler kamuoyuna yansımıştı.

Singapur Ulusal Üniversitesi Güney Asya Araştırmaları Enstitüsü’nde misafir araştırmacı olan Ivan Lidarev, Pakistan’ın Çin’i ilk ziyaret edilen ülke olarak tercih etmesini “Washington’a ve Yeni Delhi’ye verilen bir mesaj” olarak değerlendirdi. Lidarev, “Bu ziyaret, olası yeni bir gerilimde Pekin’in İslamabad’a destek verebileceği yönünde bir işaret olabilir.” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre Çin, Hindistan ile ilişkilerini germekten kaçınmakla birlikte, bölgesel dengelerde rol sahibi olma çabasını sürdürüyor. Buna rağmen, Pekin’in Hindistan-Pakistan ilişkilerinde etkili bir arabulucu olmasının zor olduğu değerlendiriliyor.

Şanghay Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü’nden Li Hongmei ise Çin’in Hindistan ile olan ilişkilerinin Pakistan’la kurduğu diyalogdan bağımsız ele alınması gerektiğini belirterek, “Yeni Delhi, bu ziyarete aşırı tepki vermemeli. Çin-Hindistan ilişkileri kendi dinamikleri içinde şekillenmelidir.” görüşünü paylaştı.

Kaynak: M5 / SCMP