NASA’nın Webb teleskopu bir “galaksi düğümünü” keşfetti
Webb teleskobu, kozmik şafakta galaksiler arasında sıkıca dokunmuş bir yerçekimi dansını ortaya çıkardı.
Gökbilimciler James Webb Uzay Teleskobu’nu son derece uzak ve parlak bir galaksiye doğrulttuğunda, bu parlak galaksinin tuhaf davranışını açıklamak için yanında gizli bir galaksi bulmayı bekliyordu.
Bunun yerine, hepsi de son derece yüksek bir hızla orijinal hedef galaksiye yakın daireler çizen en az üç yeni galaksi buldular. Bunlar, 11,5 milyar yıl önce, yani büyük patlamanın sadece iki milyar yıldan biraz sonrasında var olan bir galaksi kümesinin kökeniydi.
Almanya’daki Heidelberg Üniversitesi’nden, araştırmaya öncülük eden gökbilimci Dominika Wylezalek “Şu anda bilinen çok az galaksi protokümesi var. Onları bulmak zor ve büyük patlamadan sonra çok azı oluşacak zaman buldu” dedi.
Çalışmanın ilk hedefi, merkezindeki süper kütleli bir kara deliğin beslenmesinden dolayı çok aktif ve parlak bir çekirdeğe sahip olan SDSS J165202.64+172852.3 galaksisiydi. Kuasarlar olarak bilinen bu tür galaksilerin büyük miktarda maddeyi dışarı attığı düşünülüyor ve bilim insanlarının teorisine göre bu çıkışlar diğer yıldızların ve galaksilerin oluşumunu etkileyebilir.
Bilim insanları, SDSS J165202.64+172852.3 galaksisini Hubble Uzay Teleskobu ile gözlemlemişlerdi ancak kuasar o kadar uzaktı ki, ışığı son derece kırmızı dalga boylarına dönüşmüştü. Bu, ışık dalgalarının evreni boydan boya katettiği zaman süresince evrenin genişleyip dalga boylarını kızılötesi olana kadar germesidir.
Hubble, kızılötesi ışık spektrumuna karşı biraz hassas olsa da Webb teleskobu sadece bu ışık dalga boylarına karşı hassasiyet için özel olarak üretildi. Bu hassasiyet, Webb’in 6,5 metre çapıyla rekor kıran aynasıyla birleştiğinde, Dr. Wylezalek ve meslektaşlarının Hubble’ın göremediğini görmesini sağladı.
Araştırmacılar, kuasarı çevreleyen galaksilerin hareketlerinin yanı sıra kuasardan materyal çıkışlarını haritalamak için Webb’in yakın kızılötesi spektrometre aletini kullandı.
Araştırmacılar, galaksilerin yakından etkileşime girdiğini tespit etti ve bu, hâlâ görünmeyen çok sayıda kütleçekimi üreten kütlenin varlığına işaret ediyor. Burasının erken evrendeki en büyük galaksi oluşum bölgelerinden biri olduğu ortaya çıkabilir.
Böylesine gizli bir devasa etkinin adayları, büyük ölçüde, yerçekimsel etkisi dışında, görünmez ve normal maddeyle reaksiyona girmeyen gizemli madde formu olan büyük miktarlarda karanlık maddeyle sınırlı. Karanlık madde halelerinin galaksileri ve galaksi kümelerini çevrelediğine ve bu nesnelerin erken evrendeki ilkel gaz bulutlarından yoğunlaşmasında rol oynadığına inanılıyor.
Dr. Wylezalek, “Yoğun bir karanlık madde düğümü bile bunu açıklamak için yeterli değil. İki devasa karanlık madde halkasının birleştiği bir bölge görebileceğimizi düşünüyoruz.” açıklamasında bulundu.
Ekibi, kuasarı, protogalaksi kümesini ve karanlık maddeyle ilişkilerini daha iyi anlamak için takip gözlemleri planlıyor.
Kaynak: Independent
