Bilim insanlarından “mikroskobik solucan delikleri” teorisi
Bilim insanlarından oluşan araştırma ekibi, evrenin genişleme hızındaki çözülemeyen tutarsızlıkları açıklamak için sıra dışı bir ihtimali gündeme getirdi: Mikroskobik solucan delikleri.
Hakemli Physical Review D dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, evrenin gerçekte ne kadar ‘düzgün’ olduğu düşüncesi, bilim insanlarına göre büyük bir yanılgı olabilir. Yeni bir modele göre, uzay-zamanın dokusu aslında görünmez tünellerle, yani mikroskobik küçüklükte solucan delikleriyle dolu olabilir. Bu tüneller, teoriyi ortaya atan bilim insanlarına göre gözlemlenemeyecek kadar küçük, ancak gerçeklik algımızı ve evrenin işleyişine dair temel kabulleri değiştirecek kadar etkili.
Araştırmacılar, uzay-zamanın bu ‘gözle görülmeyen deliklerle’ sürekli olarak şekil değiştirdiğini, yani arka planın sandığımızdan çok daha pürüzlü ve katmanlı bir yapı sergiliyor olabileceğini söylüyor. Böyle bir senaryoda, evrenin genişleme hızına yön veren ‘kozmolojik sabit’ doğada kendiliğinden ortaya çıkan bu mikroskobik süreçler tarafından kısmen yeniden tanımlanıyor.
Bu görüş, yıllardır tartışılan iki ayrı yaklaşımı bir araya getiriyor:
Karanlık enerjinin zamanla değişiyor olabileceği fikri
Yerçekiminin büyük ölçeklerde düşündüğümüz kadar düzgün işlememesi. daha karmaşık, çok katmanlı bir geometriye sahip olması
Çalışmanın bilimsel temeli
Çalışmada, kozmologlar bu görünmez tünellerin evrenin büyük ölçekli davranışını bozmadan temel matematiği dengeleyebileceğini ifade ediyor. Uzay-zamanın en küçük ölçeklerde ‘kuantum köpüğü’ şeklinde davranması nedeniyle temel ilkelerin bile bu bölgelerde ‘bozulduğu’ belirtiliyor.
Ekip, Gauss–Bonnet terimine dayanan hesaplamalarında, solucan deliklerinin evrenin geometrisini etkilemesiyle ortaya çıkan ‘etkin kozmolojik sabit’in gözlemlerle uyumlu olduğunu gösteriyor.
‘Karanlık enerji kaynağı’
Araştırmacılara göre, mikroskobik solucan deliklerinin zaman içinde artıp azalması onları doğrudan ‘etkin karanlık enerji’ kaynağı haline getiriyor. Hesaplamalara göre gözlemlenen kozmolojik sabite ulaşmak için sadece 1 metreküp hacimde saniyede 10 üzeri 16 mikroskobik solucan deliğinin oluşup yok olması yeterli. Bu değer, teorik sınırlar içinde ‘olasılık dahilinde’ kabul ediliyor.
Bilim insanları bu tünelleri henüz doğrudan saptayabilmiş değil. Ancak evrenin bugün hala açıklanamayan davranışları, giderek daha fazla araştırmayı bu görünmez, ultra küçük uzay-zaman anomalilerine yönlendiriyor.
Kaynak: Sputnik
