Türkiye onayladı, Kerkük petrolü Ceyhan’a akacak, “Peşmerge ordusu” bütçesi tamam

Irak’ın kuzeyindeki Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile Bağdat hükümeti arasında varılan anlaşma doğrultusunda Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı yeniden devreye giriyor. Türkiye, 21 Ağustos itibarıyla petrol akışına onay verdi. Bu gelişme, uzun süredir tartışılan Peşmerge güçlerinin birleşerek tek bir “100 bin kişilik ordu” haline gelmesi sürecini de mali açıdan güvence altına alacak.

Petrol hattı 2,5 yıl sonra yeniden açılıyor

Yaklaşık 2,5 yıldır kapalı olan Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı, Irak merkezi hükümetinin açtığı uluslararası dava sonrası durdurulmuştu. Mahkeme, petrol ihracatının yalnızca devlet şirketi SOMO üzerinden yapılabileceğine hükmetmiş, Türkiye’ye de 1,5 milyar dolarlık tazminat cezası verilmişti. Ankara, söz konusu kararı tanımamış, boru hattını kapatmıştı.

Petrol ihracatının kesilmesi, IKBY bütçesinde büyük bir açık yaratmış, memur ve Peşmerge maaşları aylardır düzensiz ödenir hale gelmişti. Erbil ile Bağdat arasındaki gerilim, ABD’nin devreye girmesiyle yumuşadı.

Erbil-Bağdat anlaşması dönüm noktası oldu

Haziran ayında iki taraf arasında yapılan teknik görüşmeler sonucunda, petrolün günlük üretim kapasitesine göre ihracata yönlendirileceği, yaklaşık 50 bin varilin iç ihtiyaçlara ayrılacağı, geri kalanının SOMO aracılığıyla dış pazara satılacağı kararlaştırıldı. Anlaşma, Temmuz-Kasım döneminde sahalarda yapılan incelemeler sonrası resmileştirildi.

Irak Petrol Bakanlığı’ndan bir yetkili, “Türkiye’nin onayıyla artık önümüzde hiçbir engel kalmadı. IKBY petrolü teslim ettiği anda ihracat başlayacak.” ifadelerini kullandı.

Peşmerge ordusu birleşiyor

ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) gözetiminde sürdürülen çalışmayla, Barzani’ye bağlı 70. Tugay ile Talabani’ye bağlı 80. Tugay tek bir ordu çatısı altında birleştiriliyor. Peşmerge Bakanlığı Sözcüsü Osman Reşa, “Kürdistan Başbakanı Mesrur Barzani birleşme sürecini tamamlama emrini verdi. En kritik konu olan bütçe sorunu da çözüldü. Artık maaşlar dijital sistem üzerinden düzenli şekilde ödenecek.” açıklamasını yaptı.

Yaklaşık 100 bin personelli olması planlanan Peşmerge ordusu, anti-drone sistemler, hava savunma bataryaları, zırhlı araçlar ve topçu birlikleriyle desteklenen bölgesel bir kara gücü olarak kurgulanıyor. Irak hava sahasının güvenliğini ise merkezi ordu üstlenmeye devam edecek.

Washington’un stratejisi

ABD yönetimi, hem İran destekli Şii milis gruplara karşı caydırıcı bir güç oluşturmak hem de IŞİD tehdidini bertaraf etmek için IKBY’de “mali açıdan sürdürülebilir” bir Peşmerge ordusu hedefliyor. Bu nedenle Kerkük petrolünün ihracatına yeniden başlanması, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda stratejik bir güvenlik planının da parçası olarak değerlendiriliyor.

Kaynak: M5