Trump çevirdi, Biden kabul etti… Tarihi silah kontrol anlaşması (START) uzatıldı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın uzatma konusuna pek yanaşmadığı silah kontrol anlaşması Yeni START, Biden yönetiminin kabulü ve Rusya’nın imzasıyla Şubat 2026’ya kadar uzatıldı. Rusya, iki ülke arasında kalan son silah kontrol anlaşmasının, bugün yürürlüğe gireceğini duyurdu.
ABD ile Yeni START nükleer silah azaltma anlaşmasının uzatılmasının bugün yürürlüğe gireceğini duyuran Moskova, anlaşmayı uluslararası istikrar için doğru yönde atılmış bir adım olarak övdü.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, anlaşmanın resmi olarak herhangi bir değişiklik veya ekleme yapılmadan imzalandığı ve anlaşmanın aslının, 5 Şubat 2026’ya kadar yürürlükte olacağı belirtildi.
Bakanlık açıklamasında diplomatik adım, “uluslararası güvenliğin mihenk taşı” olarak nitelendirildi ve ABD’nin yıkıcı politikalarının ve yaygınlaşan “silahların kontrolünü ve silahların yayılmasını önleme mekanizmalarını ortadan kaldırma eğilimini” geride bırakacağının umulduğu ifade etti .
Geçen hafta, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yeni ABD Başkanı Joe Biden ile yapılan görüşmelerin ardından, silah kontrol anlaşmasını uzatan bir yasa tasarısı imzaladı.
YENİ STRATEJİK SİLAHLARIN AZALTILMASI SÖZLEŞMESİ (The New Strategic Arms Reduction Treaty – START)
Waasshington ile Moskova arasında Soğuk Savaş döneminde görüşülen START anlaşması, uygulamaya girmedi. Varşova Paktı’nın dağılmasından 6 ay sonra, Sovyetler Birliği lideri Gorbaçov döneminde tarihler 31 Temmuz 1991’i gösterirken, anlaşma imzalanarak yürürlüğe girdi.
Anlaşma ile iki taraf, kıtalararası balistik füze (ICBM), denizaltı platformuna konuşlu balistik füze (SLBM) ve ağır bombardıman yapabilecek füzelerin sayısının 1.600’e çekilmesini hedefledi. Bu hedeflerin yerine getirilmesi için de iki tarafın birbirlerini denetlemesi kuralı getirildi.
Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin ile ABD Başkanı George Bush, nükleer silahlarının üçte ikisinin kullanım dışı bırakılması hedefiyle START-2’yi imzaladı. ABD Senatosu START-2’yi 1996’da onayladı. Ancak Rus Duması, 1993 yılında imzalanan anlaşmayı onaylamadı. 2001 yılında Rusya ve ABD, START I anlaşmasının gereklerini yerine getirdiklerini duyurdu.
Prag’da ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev 8 Nisan 2010’da Prag’da START II anlaşmasını imzaladı. 5 Şubat 2011’de yürürlüğe girdi. 10 yıl geçerli olan anlaşma, 2009 yılı aralık ayında sona eren 1991 START 1 anlaşmasının yerine geçti.
Son imzalanan START anlaşması Şubat 2021’de sona eren anlaşmanın yerine geçecek.
TEK BİR ANLAŞMA KALDI!
Donald Trump liderliğindeki ABD yönetimi, Moskova’nın “kabul edilemez” dediği önkoşullar şartıyla anlaşmayı uzatabileceğini açıklamıştı.
Başkan Trump döneminde sona erdirilen Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) anlaşmasından sonra START, iki ülke arasında silah kontrolünü sağlayan tek anlaşma olarak kaldı.
