Ukrayna savaşıyla birlikte Rusya’da Wagner Grubu’na rakip paralı asker şirketleri yükselişe geçti.
Geçen yıl başlayan savaşın ardından merkezi Rusya’dan Hollanda’ya taşınan Moscow Times haber sitesi, Kremlin’in cephedeki ek savaşçı ihtiyacının, ülkede paralı asker şirketlerinin gelişmesine zemin sağladığını yazdı.
“Putin’in şefi” lakaplı Yevgeni Prigojin’in liderliğindeki Wagner, Rusya’nın en büyük paralı asker firması konumunda. Fakat Ukrayna savaşıyla birlikte Wagner’den esinlenen şirketler de ortaya çıktı.
Bunlar arasında, Kremlin’in 2014’te ilhak ettiği Kırım’a atadığı lider Sergey Aksyonov’un martta kurduğu paralı asker şirketi Konvoy da yer alıyor.
Şirketin başında, Prigojin’in sağ kolu olan, Madagaskar ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde Wagner’in komutanlığını yapmış Konstantin Pikalov bulunuyor.
Rus işgali altındaki Ukrayna topraklarında yer alan hapishanelerin yöneticisi olarak atanan Ermeni iş insanı Armen Sarkisyan’ın da paralı asker şirketi kurmayı planladığı düşünülüyor.
Ukrayna İstihbarat Servisi, kasımda yaptığı açıklamada, Sarkisyan’ın bu hapishanelerdeki mahkumları şirketine savaşçı olarak alacağını öne sürmüştü.
Rusya’nın petrol ve doğalgaz devi Gazprom da paralı asker şirketi yarışına katıldı.
İngiltere’nin kamu yayımcısı BBC’nin Rusya bürosu, mayıstaki araştırmasında, Gazprom’la bağlantılı Fakel, Potok ve Redut adlı paralı asker şirketlerinin de Ukrayna cephesinde savaştığını iddia etmişti.
“Parası olan kuruyor”
Prigojin de paralı askerlerin Bahmut’ta Wagner’le birlikte savaştığını doğrulayarak, “Artık parası olan paralı asker şirketi kurmanın harika bir fikir olduğunu düşünüyor, bu yüzden sayıları artmaya başladı” demişti.
Çeçen lider Ramazan Kadirov da ülkesindeki askeri birlikleri kendi paramiliter savaşçıları olarak kullanıyor. Kadirov’un birlikleri resmi olarak Rusya Ulusal Muhafızları’na bağlı. Silahlı kuvvetlerden ayrı çalışan bu iç güvenlikten sorumlu askeri teşkilat doğrudan Putin’in emrinde.
Son dönemde Prigojin’le atışmalarıyla da gündeme gelen Kadirov, şubatta ve mayısta yaptığı açıklamalarda kendi paralı asker şirketini kurmayı planladığını da söyledi.
“Tehlikeli rekabet”
Moscow Times’ın analizinde, “Paralı asker şirketlerinin yaygınlaşması, bu grupların Moskova’dan siyasi ve maddi destek almak için tehlikeli bir rekabete girmesine yol açabilir” dendi.
Ayrıca bu grupların ordunun emir komuta zinciri dışında faaliyet gösterdiğine dikkat çekilerek, uzun vadede Rusya’nın ulusal güvenliğine tehdit oluşturabileceği değerlendirmesi de yapıldı.
Savunma Bakanı Sergey Şoygu, geçen hafta yaptığı açıklamada tüm paralı asker şirketlerinin 1 Temmuz’a kadar sözleşme imzalaması gerektiğini söylemişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de karara destek vererek, sürecin en hızlı şekilde tamamlanmasını istediğini belirtmişti.
Ancak son dönemde Savunma Bakanlığı’yla girdiği tartışmalarla gündemden düşmeyen Prigojin, emre uymayacaklarını duyurmuştu. Kadirov’un birlikleriyse sözleşmeyi imzalamıştı.
“10 bin Rus askere para ödülü”
Öte yandan Savunma Bakanlığı’nın Telegram hesabından cuma günü yapılan açıklamada, geçen yıl 24 Şubat’ta başlayan savaştan bu yana, Ukrayna’ya ait askeri ekipmanları imha eden ya da ele geçiren en az 10 bin askere para ödülü verildiği belirtildi.
50 bin Rus Rublesi ile 300 bin Rus Rublesi (yaklaşık 14 bin TL ila 85 bin TL) arasında değişen ek ödemelerin, askerlerin şahsi banka hesaplarına yatırıldığı ifade edildi. Toplamda verilen ödül miktarı paylaşılmadı.
Açıklamada, savaşın başından bu yana Ukrayna ordusuna ait 16 bin silah ve askeri ekipmanın ele geçirildiği ya da yok edildiği öne sürüldü. Bunlar arasında ABD’nin tedarik ettiği Yüksek Hareket Yetenekli Topçu Roket Sistemi’nin (HIMARS) de yer aldığı savunuldu.
Moscow Times, iddiaların bağımsız olarak doğrulanamadığını aktardı.
Kaynak: BBC
