İran nükleer anlaşmasının tarafları Viyana’da bir araya gelecek

ABD’nin anlaşmaya dönüşünü ele almak üzere Avrupa Birliği (AB), Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve İngiltere ile İranlı üst düzey yetkililer video konferans yöntemiyle bugün toplantı yaptı.

Toplantının ardından AB’den yapılan açıklamada, İran nükleer anlaşması olarak bilinen Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) taraflarının toplantısına, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi adına AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora’nın başkanlık yaptığı belirtildi.

ABD’nin anlaşmaya dönme ihtimalinin tartışıldığı kaydedilen açıklamaya göre, taraflar ortak çabaları olumlu şekilde ele almaya hazır olduklarını ifade etti.

Açıklamada, anlaşmanın yeniden tam ve etkili şekilde uygulanması için yöntemlerin değerlendirildiği belirtilerek, “Katılımcılar, yaptırımların kaldırılmasıyla nükleer faaliyetlerin yürütülmesine yönelik tedbirleri açık şekilde belirlemek amacıyla ortak komisyonunun toplantısına gelecek hafta Viyana’da devam etme konusunda mutabakata vardı.” ifadesi yer aldı.

JCPOA koordinatörü olan AB’nin anlaşmanın katılımcıları ve ABD ile Viyana’da ayrı ayrı temaslarda bulunacağı bildirildi.

Önceki ABD Başkanı Donald Trump, 2015’te imzalanan İran’la nükleer anlaşmadan 8 Mayıs 2018’de ayrıldıklarını açıklamıştı. Trump’tan sonra başkanlığa seçilen Joe Biden, göreve geldikten sonraki İran’la nükleer anlaşmaya dönebileceklerinin sinyallerini vermişti.

Anlaşmanın yeniden canlandırılması ve ABD’nin dönüşü için bir süredir çalışmalar yürütülüyordu.

Ortak Kapsamlı Eylem Planı, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015’te imzalanmıştı.

Anlaşmayla ilgili görüşmelerin yapıldığı Viyana’da mevcut katılımcıların son yüz yüze toplantısı Şubat 2020’de düzenlenmişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı, anlaşmanın taraflarının “ABD’nin nükleer anlaşmaya dönmesi konusunda” dün İranlı yetkililerle yaptığı toplantıdan memnuniyet duyduğunu açıklamıştı.

Çin’den ABD’ye “İran’a yönelik yaptırımları kaldırın” çağrısı

Global Times’ın haberine göre, Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, Pekin’de düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin İran nükleer anlaşmasına (Ortak Kapsamlı Eylem Planı-JCPOA) dönüşü başta olmak üzere uluslararası gündemi değerlendirdi.

Çin’in Ortak Kapsamlı Eylem Planı’ndaki adil duruşunu koruduğunu ve daha yapıcı bir rol oynadığını belirten Hua, ABD’nin ise daha önce İran nükleer anlaşmasından çekilerek gerilimi artırdığını ifade etti. Hua, ABD’nin anlaşmaya geri dönme kararının ise Çin tarafından memnuniyetle karşılandığını dile getirdi. İran’a yönelik yaptırımları da “hukuksuz” olarak nitelendiren Hua, tüm yaptırımların kaldırılması çağrısında bulundu.

Hua, ABD Başkanı Joe Biden’ın 2 trilyon doları aşan altyapı yatırım planı hakkındaki soruları da cevapsız bırakarak bunun “ABD’nin iç meselesi” olduğunu söyledi.

Çin’in yeni bir kalkınma stratejisi başlattığını dile getiren Hua, pek çok ülkenin de bu gelişimden payını fazlasıyla alacağını aktardı.

Hua, Myanmar’daki artan şiddet olaylarıyla ilgili de “Çin, Myanmar’daki çeşitli siyasi partilerin mümkün olan en kısa sürede diyalog ve istişareye başlamasını umuyor.” diye konuştu. Çin’in Myanmar halkına zarar veren şiddetten ve dökülen kandan ciddi şekilde endişe duyduğunu vurgulayan Hua, ülkedeki durumun daha da kötüye gitmemesi için kısıtlayıcı tedbirler uygulanması gerektiğini kaydetti.