ABD Medyası Analiz: “İran’ın Savunma Varlığı ABD Saldırısına Karşı Koyabilir mi?”

İran, yarım yüzyıl önce Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’dan ithal ettiği çok sayıda SAM sistemine sahip, ancak uygulanan ambargolar nedeni ile çok uzun zamandır bunların yedek parçalarına ve yeni füzelerine erişimi yok. Tahran sadece, Çin ve Rusya’dan mütevazi sayıda SAM almayı başardı.

Amerikan National Interest’de yayımlanan analiz M5 tarafından çevrilmiştir.

Bu nedenle, miktar ve modernlik boşluğunu doldurmak için İranlı mühendisler, eski sistemlerin modernize edilmiş yerli varyantlarını tersine mühendislik uygulayarak ürettiler.

İran’ın tersine mühendislik ile ürettiği ürünler ilk aşamada genellikle doğrudan klonlanarak yapıldı. Ancak son on yılda İran; yan ürünleri, artan menzil, dijital atış kontrol sistemleri ve radarlar gibi özellikleri daha da geliştirdi ve bu sistemler ile ilgili büyük iyileştirmeler gerçekleştirdi.

Fakat meseleyi daha da karmaşık hale getiren şey bu sistemleri geliştirmenin yanında İran’ın tehlikeli füze ve füze sistemleri de geliştiriyor olmasıdır. Ayrıca, İran’ın daha modern fırlatma sistemleri, birden fazla füze tipi fırlatmak için tasarlanma eğilimindedir.

İran’ın olası bir savaşta ABD’ye ve bölgedeki müttefiklerine karşı nasıl ve hangi silahlarla karşı koyacağını inceleyelim.

Üst Katman

İran’ın sahip olduğu uzun menzilli SAM’ler, saldırganları uzun mesafelerden takip edebilir, yüz mil uzakta ve yüksek irtifalarda çevik olmayan uçakları tehdit edebilir ve potansiyel olarak balistik füzelerle avlayabilir.

Hava Savunma Sistemi

Karayolu-mobil radar güdümlü S-300’ler yerini  S-400’e bırakana kadar Rusya’nın en önde gelen hava savunma sistemiydi. Bu sistem; uzun ve orta menzilli füzelerin bir karışımını kullanarak 120 mil mesafeye kadar aynı anda otuz altı uçağa müdahale edebiliyor.

İran 2007’de beş adet S-300 sipariş etti. Ancak yaptırımlar siparişin iptal edilmesi konusunda tarafları mecbur bıraktı. İran ancak bir 30N6 radarını ve bileşenleri almayı başardı.

İran’ın Devlet destekli bir şirketi 2011’de Amerikan füzelerinden türetilen ve Say’yad-3 veya  4 füzelerini kullanan ‘kendi’ S-300’ünü (Bavar- 373’ü) yapacağını  duyurdu. Bavar 373 hakkında çok fazla bilgiye sahip olumasa da 155 mil menzili sahip olduğu tahmin ediliyor.

2015 yılında Rusya İran’a; şu anda Tahran, İsfahan ve Buşehr’de konuşlandırdığını açıkladığı dört adet S-300P bataryası teslim etti.

Ayrıca bilindiği kadarı ile İran’ın; Tahran, Bandar Abbas, Hamadan ve Esfahan’da konuşlandırılmış ağır sabit fırlatıcılar üzerine yerleşik olan otuz adet Sovyet dönemi S-200 Vega-E (SA-5) uzun menzilli füze sistemi var. 

Füzeler

RIM-66 SM-1MR, 1960’ların sonundan başlayarak yirmi iki mil menzile sahip olan ve ABD Donanması savaş gemilerine kurulan orta menzilli bir karadan havaya füze sistemiydi. ABD, İran Devrimi’nden önce İran Donanmasına bu SM-1 füzelerini satmıştı. 

İran ayrıca özellikle son 10 yıl içerisinde kırk altı millik menzile ve maksimum Mach 4.5 hızına ulaşabilir SM-1 benzeri füzeler geliştirdi. Örnek olarak SM1’den daha büyük ve daha uzun menzilli  Sayyad-3  modeli, yetmiş beş mil menzile sahiptir ve hem Khordad 15 hem de S-200 fırlatıcılarına entegre edilmiştir.

Şahin Füzesi

Radar güdümlü Hawk füzesi, ilk büyük Amerikan SAM sistemiydi. MIM-23B modelinin maksimum menzili yaklaşık 25 mil ve füzeler Mach 2.4 hızında hareket ediyor.

İran önce bir Hawk füze klonu olan Şahin  (“Falcon”) füzesini, ardından  Mach 3’e yükselen hızıyla Shalamche füzesini geliştirdi.

2010 yılında ise bir ileriki aşama olarak nitelendirilen Mersad adlı yeni bir üçlü raylı fırlatıcı sistemini geliştirdi. İran’da yaklaşık 120 Şahin ve Mersad olduğu düşünülüyor.

S-75 Karadan Havaya Füze

Sovyet S-75 (NATO kod adı SA-2), savaşta kullanılan ilk SAM’dı. Batarya, ses hızının 3,5 katına kadar ateşleme yeteğine sahip ve sekiz mil menzile sahip.

İran bunları elde etmek için Çin’in, S-75’i HQ-1 ve HQ-2 füzelerine tersine mühendislik yaptı. 

Alt Katman

Kısa menzilli hava savunma sistemleri, cephe birliklerini ve kritik üsleri alçaktan uçan (20.000 fitin altında) helikopterlere, insansız hava araçlarına ve saldırı uçaklarına ve potansiyel olarak seyir füzelerine karşı korur. Ancak, hassas güdümlü mühimmat kullanarak yüksekten uçan jetleri engelleyemezler.

Crotale Kısa Menzilli SAM

Crotale, 1970’lerde kara araçlarına ve gemilere yerleştirilen radar güdümlü bir Fransız sistemidir.

İran onları nasıl elde etti?: 1979’da Çin’den ithal etti ve 1980’lerde onları HQ-7 (FM-80) adlı bir SAM’a benzer bir şekilde tersine mühendislikle dönüştürdü.

Igla-Ailesi

9K38 Igla, ısı güdümlü füzeler kullanan, omuzdan ateşlenen bir Rus taşınabilir hava savunma sistemidir (MANPADS).

İran onları nasıl elde etti: Çin, İran’ın daha sonra ithal ettiği QW-1 adlı Igla’nın bir kopyasını geliştirdi.

İran yan ürünü: Misagh-1, QW-1’in doğrudan bir klonudur. İran ayrıca dört Misagh-2 monte eden Soheil  cipi. İran’da 3.000’den fazla QW-1 ve Misagh var.

Son Analiz

İran, hem eski hem de modern ithal SAM’lerin ve modern yerli tasarımların bir karışımına sahiptir. İkincisi, çoklu radarlardan ve ağ bağlantılı fırlatma platformlarından yararlanır ve hiçbiri uluslararası standartlara göre ‘en üst düzey’ olmasa da önemli bir varlığa sahiptir.

Bir araya toplandığında, İran’ın hava savunmaları Tahran’a bir dereceye kadar caydırıcılık sağlıyor çünkü bunlar İran’a, özellikle de bölgesel aktörlerden gelebilecek hava saldırılarına karşı güvence sağlıyor. Örneğin; Basra Körfezi hava sahasınına giren ve Haziran 2019’da düşürülen RQ-4N drone gibi saldırıları rahatlıkla engelleyebilirler.

İran’ın saldırı unsurlarının savunma unsurlarından daha güçlü olduğu söylenebilir. Bununla birlikte, bir tehdidin yenilebilir olması bunu yapmanın mutlaka akıllıca olduğu anlamına gelmez.

Kaynak: M5
Çeviri/Analiz: Adem KILIÇ