“BAE gizli bir anlaşmayla Somali’de İsrail radarı konuşlandırdı”

Puntland Cumhurbaşkanı Said Abdullahi Deni, Basaso Havalimanı’nı parlamento onayı olmadan Birleşik Arap Emirlikleri’ne tahsis etti.

Konuyla ilgili bilgi sahibi kaynakların Middle East Eye’a (MEE) verdiği bilgiye göre Birleşik Arap Emirlikleri, Bosaso Havaalanı’nı “Yemen’den gelebilecek olası Husi saldırılarına karşı korumak amacıyla” bu yılın başlarında Somali’nin kuzeyindeki Puntland bölgesine bir askeri radar konuşlandırdı.

Middle East Eye’den Ragıp Soylu’nun haberine göre, Mart ayı başında çekilen uydu görüntüleri İsrail yapımı ELM-2084 3D Aktif Elektronik Taramalı Dizi Çok Görevli Radarın havaalanı yakınına kurulduğunu ortaya koyuyor.

Kamuya açık hava trafiği verileri BAE’nin Sudan’daki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) tedarik sağlamak için Bosaso havalimanını giderek daha fazla kullandığını gösteriyor.

HDK iki yıldır Sudan ordusu ile ülkenin kontrolünü ele geçirmeye yönelik bir savaşın içinde. Ancak son günlerde ordu güçleri karşısında başkent Hartum’un da kaybedilmesiyle gerilemiş durumdalar.

Bu yılın başlarında Sudan hükümeti BAE’ye karşı Uluslararası Adalet Divanı’nda dava açmış ve BAE’yi HDK ile bağlantıları nedeniyle soykırımla suçlamıştı. BAE, HDK’yi askeri olarak desteklediğini reddediyor.

Bölgeden bir kaynak MEE’ye yaptığı açıklamada “BAE radarı HDK güçlerinin Mart ayı başında Hartum’un büyük bölümünün kontrolünü kaybetmesinden kısa bir süre sonra kurdu” dedi.

Kaynak, “Radarın amacı, Bosaso’yu dışarıdan hedef alan, özellikle Husiler tarafından fırlatılması muhtemel insansız hava aracı veya füze tehditlerini tespit etmek ve bunlara karşı erken uyarı sağlamak.” ifadelerini kulandı.

Bölgedeki bir başka kaynak da radarın geçen yılın sonlarında havaalanına yerleştirildiğini söyledi. Ancak bu iddia doğrulanmış değil.

İkinci kaynak, BAE’nin HDK’yi desteklemek için Bosaso havaalanını her gün kullandığını ve büyük kargo uçaklarının düzenli olarak silah ve mühimmat taşıdığını belirtti ve bazen tek seferde beş büyük sevkiyatın da gerçekleştirildiğini ekledi.

İddialarla ilgili olarak kendisine ulaşılan Puntland Devlet Bakanı Abdifatah Abdinur konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti ve bunun yerine Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la alay eden mesajlar gönderdi.

Uzun süredir devam eden ilişkiler

İki ayrı Somalili kaynak, Puntland Cumhurbaşkanı Said Abdullahi Deni’nin bu düzenleme için Somali federal hükümetinden veya Puntland parlamentosundan onay almadığını iddia etti.

Puntland, Somali’nin özerk bir bölgesi olarak kabul edilen fiilen bağımsız bir devlet konumunda.

Konuyla ilgili doğrudan bilgi sahibi bir Somalili kaynak, “Bu gizli bir anlaşma ve kabine de dahil olmak üzere Puntland hükümetinin en üst düzeyleri bile bundan habersiz” dedi ve ekledi:

“Somali ulusal hükümetinin bu konudaki sessizliği anlaşılır gibi değil.”

Kaynak ayrıca Kolombiyalı askerlerin Sudan’a gönderilmek üzere Bosaso havaalanına getirildiklerine dair haberlerin de altını çizdi, ancak Mogadişu’nun anlaşmaya dahil olmaması nedeniyle vizelerini kimin verdiği belli değildi.

BAE’nin Mogadişu yönetimiyle uzun süredir devam eden bağları var ve yıllardır Eş Şebab gibi silahlı gruplarla mücadele etmek için mali yardım sağlıyor ve Somalili askerleri eğitiyor.

BAE 2009’dan bu yana özellikle kendisine ve Yemen’e coğrafi olarak yakın olan Puntland’da da oldukça aktif. BAE, korsanlıkla mücadele için Puntland’daki güçleri eğitti.

Deni, büyük ölçüde siyasi hırslarını destekleyebilecek mali yardım nedeniyle BAE ile yakın ilişki içinde görülüyor.

Somalili bir kaynak, Deni’nin BAE ile yakınlaşmasının kısmen Somali’deki cumhurbaşkanlığı seçimleri için destek sağlama arzusundan kaynaklandığını öne sürdü.

“2026’da cumhurbaşkanlığı seçimleri var ve seçimleri kazanmak için her türlü desteğe ihtiyacı olacak” diyen kaynak, bölgedeki tepkilerden kaçınmak için ismini vermedi.

Puntland merkezli Sidra Enstitüsü’nde bölge uzmanı ve yönetici direktör olan Salim Said Salim, sosyal medyada yer alan haberlere ve uydu görüntülerine rağmen ne Deni’nin ne de yönetiminin radarın varlığı hakkında yorum yapmadığını kaydetti.

“Bu sessizlik iddiaların doğru olduğunu gösteriyor” diyen Salim, Deni’nin BAE ile uzun süredir devam eden bağları göz önüne alındığında bu gelişmeye şaşırmadığını sözlerine ekledi.

Sidra, Mogadişu’nun BAE’yi karşısına almamayı seçmiş olabileceğini, bunun yerine Emirliklerin Puntland’daki askeri faaliyetlerine ilişkin sessiz kalmayı tercih ettiğini söyledi.

Sidra, “Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Eş Şebab’la mücadele etmek ve ülkede barışı sağlamak için BAE’nin desteğine güveniyor” dedi ve ekledi: “Bu konuların kapalı kapılar ardında ele alınması mantıklı.”

Mahmud yönetimi, Eş Şebab’ın Mogadişu yakınlarında önemli kazanımlar elde etmesi nedeniyle son zamanlarda ciddi bir baskı altında. Ayrıca, Somali’nin yönetim sisteminin aşiret yapısı nedeniyle liderliğine yönelik muhalefet de artıyor.

Mahmud, klan temelli seçim sisteminden genel oy hakkına geçilmesini önerdi. Ancak bu öneri bazı önde gelen siyasetçilerin direnişiyle karşılaştı ve tartışmalı bir konu haline geldi.

BAE aynı zamanda ayrılıkçı Somaliland devletinde de aktif ve orada da önemli yatırımlar yaparak Mogadişu’yu rahatsız ediyor.

Mogadişu yönetimi Dışişleri Bakanı Ahmed Mo Fiqi hafta sonu yaptığı açıklamada hükümetinin BAE’ye bir mektup göndererek Somaliland Cumhurbaşkanı Abdirahman Cirro’ya devlet başkanıymış gibi başkanlık protokolleri vermeyi durdurması çağrısında bulunduğunu söyledi.

Kaynak: Mepa News