ABD’nin Hamas’a dayattığı Gazze ateşkes planının detayları neler?

ABD Hamas’a Gazze’de ateşkes sağlanması için güncellenen teklifi kabul etmeleri yönünde baskı yapıyor.

Axios’a konuşan İsrailli bir yetkili ve doğrudan bilgi sahibi bir kaynak, Beyaz Saray temsilcisi Steve Witkoff’un İsrail ve Hamas’a Gazze’de rehine ve ateşkes anlaşması için güncellenmiş bir teklif sunduğunu ve taraflara bunu kabul etmeleri için baskı yaptığını söyledi.

ABD’nin Gazze ateşkes planı

Trump yönetimi Gazze’de büyük bir İsrail saldırısını engellemeye, daha fazla rehineyi serbest bırakmaya ve açlık ve insani bir felaketi önlemek için yardım girişine izin vermeye çalışıyor.

İsrail ordusu Pazar günü yaptığı açıklamada kara kuvvetlerinin “Gideon’un Savaş Arabaları” adı verilen operasyon kapsamında Gazze Şeridi’nin kuzey ve güneyindeki birçok bölgede kara operasyonları başladığını duyurdu.

İsrail ordu yetkilileri, Gazze Şeridi’nin tamamını yeniden işgal etmeyi ve bölgeyi yerle bir etmeyi içeren operasyona beş piyade ve zırhlı tümenin katıldığını söyledi.

Kaynaklar, İsrail ve Hamas’ın Doha’da müzakere ekipleri olmasına rağmen Witkoff’un önerisiyle ilgili asıl görüşmelerin şu anda başka kanallar üzerinden gerçekleştiğini söyledi.

Beyaz Saray elçisi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve sırdaşı Ron Dermer ile doğrudan görüşürken, Filistin asıllı Amerikalı işadamı Bishara Bahbah’ın aracılık ettiği bir arka kapı aracılığıyla da Doha’daki Hamas liderliğiyle de görüşüyor.

Bu arka kapı geçen hafta İsrailli-Amerikalı rehine Edan Alexander’ın serbest bırakılmasını sağlamada oldukça önemli bir rol oynadı.

İsrailli bir yetkili ve teklif hakkında doğrudan bilgi sahibi bir kaynağa göre Witkoff’un güncellenmiş teklifi öncekilere benziyor ve 45-60 günlük ateşkes ve Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında 10 rehinenin serbest bırakılmasını içeriyor.

Ancak yeni ateşkes ve rehine anlaşmasının savaşı sona erdirebilecek daha geniş bir hamlenin başlangıcı olacağını açıkça ortaya koyan yeni bir ifadeyle önceki önerilerden ayrılıyor.

Yeni ifade, Netanyahu’nun Mart ayında yaptığı gibi tek taraflı olarak ateşkesin bittiğine karar verip savaşı yeniden başlatamayacağı konusunda Hamas’a garanti vermeyi amaçlıyor.

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak “Yeni teklif Hamas’a şu anda kısmi bir anlaşmayla ilerlemeye değer olduğu konusunda güven vermeye çalışıyor, çünkü bu daha sonra savaşın sona ermesine kapı aralayabilir” dedi.

Kaynaklar Netanyahu’nun olumlu bir yanıt verdiğini ancak ortaya birçok şart ve çekince koyduğunu söyledi.

Hamas hala olumlu bir yanıt vermedi ve kaynaklar grubun geçici bir ateşkesin kalıcı bir ateşkese yol açabileceğine dair net bir garanti almak istediğini söyledi.

İsrailli bir yetkili, “Son günlerde Doha’da yapılan görüşmeler göstermelik. Şu anda gerçek müzakerelerin yapıldığı yer burası değil. Hamas ve İsrail’in Witkoff önerisinin ilkelerini kabul etmeleri halinde müzakerelerin detayları görüşmek üzere görüşmelerin Doha’ya taşınacağını” ifade etti.

Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Hamas yetkililerinin Alexander’ın serbest bırakılmasının ABD’nin kendilerine karşı daha olumlu bir tutum takınmasına yol açmamasından dolayı hayal kırıklığına uğradıklarını söyledi.

İsrail’in Hamas’ın askeri kanadının yöneticilerinden Muhammed Sinvar’ı hedef alan son saldırısı, Hamas yönetimi içinde Trump yönetimiyle müzakereler konusunda daha da büyük bir hayal kırıklığına neden oldu.

İsrailli yetkililer, Yahya Sinvar’ın kardeşi Muhammed Sinvar’ın Hamas’ın diğer bazı üst düzey komutanlarıyla birlikte öldürüldüğüne inanıldığını ileri sürüyor.

Kaynaklara göre Trump yönetimi İsrail hükümetine Gazze’ye insani yardımın derhal girmesine izin vermesi için de baskı yapıyor.

Witkoff Pazar günü ABC’nin “This Week” programına verdiği demeçte “Trump’ın Gazze’deki insani koşullardan endişe duyduğunu” söyledi.

“İsrailliler bu kamyonların çok daha fazlasının girişine izin vermeye başlayacaklarını belirttiler” diyen Witkoff, durumun ‘lojistik açıdan karmaşık olduğunu’ da sözlerine ekledi.

Kaynak: Mepa News, Axios