“Çoğulcu Dünya Düzeni Başladı ve Bu Meydan Okuma NATO için Kabus” (Çeviri/Analiz)

Tsinghua Üniversitesi, Çinli Uluslararası İlişkiler uzmanı Zhou Bo; Çin-NATO stratejik ilişkileri üzerine bir değerlendirme yayımladı.

Zhou, NATO’nun Çin konusundaki tutumunu netleştirmesi gerektiğini belirtti. Çin’in NATO’nun ‘ilgilenebileceği kadar büyüdüğünü’ belirten Zhou, Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) Donanmasının genişlemesiyle NATO’nun birdenbire ‘Çin’in NATO topraklarına girdiğini’ keşfettiğini belirtti. Zhou, askeri bir örgüt olarak NATO’nun geçmişte kaldığını ve çoğulcu dünya düzenine giren dünyanın artık ‘çok kutuplu’ olduğunu ifade etti.

Çin ile NATO arasındaki ilişkinin benzersiz bir özelliği var. NATO üyelerinin çoğu aynı zamanda AB üyesi. Çin ile AB’nin özellikle ekonomi ve ticaret açısından genel olarak iyi ilişkileri var. Bu bir ölçüde sevindirici. Eğer Amerika’nın Çin ile ilişkileri gerçekten bir ayrışma noktasına ulaştıysa, o zaman Avrupa bundan yararlanır, çünkü Çin teknolojisi ve sermayesi Avrupa’ya akacaktır.

NATO’nun en büyük önceliği askeri olmaktan çok politiktir. NATO ve Çin’in bir dereceye kadar etkileşimi yok ve ‘birbirlerinin ayaklarına basmama’ yönünde ilişkileri var. Eğer böylesine büyük bir askeri örgüt Amerika’yı takip eder, Çin’i düşmanlaştırmada onun yardımcısı olursa, o zaman Çin ve Rusya muhtemelen yakınlaşacaktır.

NATO Çin’in neden tehdit olduğunu düşünüyor?

“Bu gerçekten çok şaşırtıcı. NATO’nun önceki açıklamalarına göre, örneğin 2019 NATO zirvesinde, NATO Çin’i hem bir fırsat olarak değerlendirdi hem de bir ‘meydan okuma’ olarak tanımladı. Şimdiye kadar NATO Çin’i açık bir tehdit olarak görmemişti. NATO Sekreteri Çin’i en büyük zorluk olarak nitelendirerek NATO’nun Çin’in düşman olmadığını düşündüğünü belirtti.

Herkes NATO’nun soğuk savaş dönemi askeri bir örgüt olarak biliyor. NATO ortadan kaldırılacağına neden genişlemeye devam ediyor? Aslında en büyük önceliği politik. Yani Batı denen değerlerini savunmak. NATO düşman arıyor. Birincisi, sözde Rus tehdidi abartılıyor. Oysa Rus ekonomisi kabaca İtalya’nınkiyle aynı. Tüm NATO üye devletlerini bir araya getirirseniz, GSYİH’ları Rusya’nın GSYİH’nın 20 katı olacaktır. NATO içinde ABD hariç, iki nükleer güç sahibi devlet var. Rus tehdidi kesinlikle aşırı abartılı.

NATO Çin’le ‘ilgilenebileceği kadar’ büyürken, bundan bir tür ‘endişe’ hissetti. NATO’nun Çin’e karşı tam anlamıyla olgun bir politikası yoktur. Tarihsel olarak NATO, ister Güney Çin Denizi meselesinde, ister Senkaku Adası meselesinde herhangi bir duruş sergilemediğini, Tayvan meselesine de müdahale etmeyeceğini savundu.

NATO birdenbire ‘Çin’in NATO topraklarına girdiğini’ keşfetti. Neden böyle? Çünkü artık Çin’in PLA Donanması, Çin’i uluslararası sulara alıştırmak için dünyanın herhangi bir yerine gidebilir. PLA Donanma gemileri her yerde bulunur. Gitmemiz gereken her yere gittik. İlk defa, Bering Boğazı yakınlarındaki Aleutiler’e gidildi. Aden Körfezi’nde gemilere eşlik ettik. PLA Donanması çok sayıda gemiye sahip. CNN’e göre, Çin donanması dünyanın en büyüğü, hatta Amerika’yı bile aşıyor. 60 gemi ile elbette, yakın çevremizde öylece yelken açamayız. PLA Donanması küresel mavi su donanmasına dönüştü. Elbette uluslararası sularda her yere yelken açacağız.

Bu, Çin ve dünyanın en büyük askeri örgütü için tarihi bir fırsattır. 2009 yılında, görev gücümüz Komutan Wang Zhiguo ve NATO Görev Gücü 508 Kuvvet Komutanı Komutan Steve Chick tarihi bir el sıkışma yaptı. O andan itibaren normal alışverişler yapmaya başladık.

2016 yılında Çin ve NATO korsanlıkla ortak bir mücadele tatbikatı düzenlediler. Karşılıklı hava indirmeleri yaptık. Geleneksel olmayan bazı güvenlik bölgelerinde Çin ve NATO işbirliği yapabilir.

‘Çin ve Rusya NATO’ya karşı birlikte çalışırsa bu NATO’nun en kötü kabusu olur’

“NATO’nun Rusya ve Çin’i nasıl gördüğü meselesi var. Çin ve NATO’nun genel olarak bir ilişkisi var, burada birbirimizin ayak parmaklarına basmaktan kaçınırız. Amerika Birleşik Devletleri büyük bir güç rekabeti sırasında NATO’ya karşı kazanabileceğini umuyor. Çünkü Çin şu anda Amerika’nın sözde birincil stratejik rakibi. Ama bu farklı bir mesele. Eğer Çin ve Rusya NATO’ya karşı birlikte çalışırsa bu NATO’nun en kötü kâbusu olur. Pek çok Amerikalı stratejistin Çin ve Rusya’nın ittifak oluşturmaması gerektiği konusunda uyarıları oldu.