ABD ile Ukrayna, iki ülke arasında ekonomik iş birliğini derinleştirmeyi ve Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden inşasına uluslararası yatırım çekmeyi hedefleyen kapsamlı bir ortaklık anlaşmasına imza attı.
ABD Hazine Bakanlığı ve ABD Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumu (DFC) öncülüğünde kurulan “ABD-Ukrayna Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu”, her iki ülkenin eşit katılımıyla faaliyet gösterecek. Fonun, Ukrayna’nın doğal kaynakları başta olmak üzere kritik altyapı projelerine yönelik yatırımların finansmanında kullanılması öngörülüyor.
Hazine Bakanı Scott Bessent, anlaşmanın ABD’nin Ukrayna’nın ekonomik toparlanmasına yönelik uzun vadeli taahhüdünü yansıttığını belirterek, “Bu ortaklık, Amerikan sermayesinin ve teknoloji kapasitesinin Ukrayna’nın büyüme potansiyelini ortaya çıkarmasına katkı sağlayacaktır” dedi.
Anlaşma kapsamında ABD ve Ukrayna’nın fona eşit katkı sağlayacağı, elde edilecek gelirlerin vergilendirilmeyeceği ve fonun yeni lisanslardan elde edilecek kaynaklarla beslenmesi planlanıyor. Ayrıca fon yalnızca Ukrayna sınırları içindeki projelere yatırım yapacak.
Nadir toprak elementleri ve enerji projeleri öne çıkıyor
Fonun özellikle nadir toprak mineralleri, enerji ve altyapı alanlarında faaliyet göstermesi bekleniyor. Ukrayna topraklarında bulunan doğal kaynaklar üzerindeki tam mülkiyet hakkı ise Kiev’in kontrolünde kalacak. Anlaşma, mevcut projelerden elde edilen gelirleri kapsam dışında bırakırken, yalnızca yeni yatırımlar için kaynak oluşturacak.
ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmanın Ukrayna’ya sağlanan milyarlarca dolarlık yardımın karşılığını ekonomik iş birliğiyle almayı amaçladığını ifade ederek, “Bu ortaklık, Kiev için aynı zamanda bir güvenlik teminatıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Trump, anlaşmanın Roma’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı görüşme sonrasında şekillendiğini belirterek, “Rusya büyük ve güçlü bir ülke, ama bu ortaklık Ukrayna’ya direnç kazandırabilir” dedi.
Eşit ortaklık ve AB ile uyum vurgusu
Ukrayna Başbakan Yardımcısı Yulia Svyrydenko, anlaşmanın eşit ortaklık ilkesine dayandığını ve taraflardan hiçbirinin çoğunluk karar hakkına sahip olmayacağını vurguladı. Anlaşmanın Ukrayna Anayasası ve Avrupa Birliği ile entegrasyon süreciyle uyumlu olduğu da belirtildi.
Kiev yönetimi, bu adımın uluslararası yatırımcılara Ukrayna’nın güvenilir ve uzun vadeli iş birliğine açık bir ülke olduğu yönünde güçlü bir mesaj vereceğini kaydetti.
Öte yandan, Rusya cephesinden anlaşmaya ilişkin olumsuz tepkilerin gelmesi beklenirken, eski Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev, gelişmeyi “Ukrayna’nın Amerikan yardımına karşı boyun eğmesi” şeklinde yorumladı.
Anlaşmanın metni henüz kamuoyuyla tam olarak paylaşılmasa da, önümüzdeki günlerde Ukrayna Meclisi’nde onay sürecinin başlatılması planlanıyor.
Kaynak: M5 / AA / The Guardian
