Biden yönetimi, askıya aldığı Birleşik Arap Emirlikleri’ne yapılacak F-35 ve MQ-9B satışı onaylayarak yeniden işleme koydu. Ancak satışın gerçekleşmesi için İsrail ve ABD çıkarlarını koruyacak koşulların sunulması bekleniyor.
Eski ABD Başkanı Trump’ın onayladığı Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) F-35 ve diğer bazı askeri satışların yapılmasını Biden yönetimi askıya almıştı. Ancak Biden yönetimin, askeri satışların incelemesini tamamladığı ve satış işleminin başlatılması için gereken onayı Kongreye ileteceği bildirildi.
AA’nın aktardığı habere göre, ABD Dışişlerinden bir yetkili, BAE’ye F-35 uçakları, MQ-9 İnsansız Hava Sistemleri (IHS) ve mühimmat satış teklifini işleme koyacağını belirtti. Öte yandan yetkili, BAE’nin birçok bölgesel güvenlik konusunda ABD’nin önemli bir ortağı olduğunu ifade etti.
MİLYARLARCA DOLARLIK SATIŞ PAKETİ
BAE ve Suudi Arabistan’ın Yemen’deki saldırıları sebebiyle yaşanan sivil kayıpları, ABD’deki Demokratların hedefindeki konulardan biri. Biden yönetiminin göreve gelmesinin ardından BAE’nin de aralarında olduğu birçok ülkeye yönelik silah satışları incelemeye alınmıştı. Ardından Biden yönetiminin satış işlemini askıya alması, Körfez’deki stratejik amaçların belirlenmesi ve yeniden düzenlenmesi olarak değerlendirildi. Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Yemen’deki sivillere yönelik saldırıların yeni yönetimin öncelikleri arasında olduğunu belirtti.
ABD’den BAE’ye yapılacak söz konusu satış paketinde 10,4 milyar dolar değerinde 50 F-35 uçağı ve 2,97 milyar dolar değerinde 18 MQ-9B IHS bulunuyor. Öte yandan, 10 milyar dolarlık mühimmat da satış paketinde yer alıyor.
HAYALET UÇAK SAHİBİ İLK ARAP ÜLKESİ
Trump yönetimi, ABD’nin BAE’ye yapacağı satışı, BAE’nin İsrail ile ilişkileri normalleştirmeyi kabul ettiği İbrahim Anlaşmalarının bir yan anlaşması olarak onayladığını söylemişti. ABD öncülüğünde Eylül ayında yapılan anlaşma kapsamında İsrail, BAE, Bahreyn, Sudan ve Fas ile anlaşmaya vardı.
ABD Kongresi’ndeki bazı isimler ise İsrail dışında bir Orta Doğu ülkesine yapılacak herhangi bir silah satışının, İsrail’in bu ülkeler üzerindeki askeri avantajını yitirmemesi ve savaş uçaklarının İsrail’in güvenliğine zararlı operasyonlarda kullanılmamasına dair güvencelerin verilmesi gerektiğini savundu.
New Jersey Senatörü Demokrat Bob Menendez’in de dahil olduğu bazı senatörler, satışların aceleye getirildiğini ve İsrail, ABD teknolojisi ve insan hakları için bir risk oluşturabileceğini savunarak satışları engellemeye çalıştı. Ancak Biden yönetiminin satışı onayladığı yeni yasa tasarısının İsrail’in bölgedeki askeri gücünü korumayı amaçlayacağı belirtildi. Satışın gerçekleşmesi halinde BAE, “hayalet uçak” sahibi olan ilk Arap ülkesi olacak.
İSRAİL’İN ÇIKARLARI KORUNACAK
Biden yönetiminin satışa yeşil ışık yakmasının sebebi, İsrail-BAE normalleşmesine dair gerekli bir adım olarak görmesi. Menendez-Feinstein tasarısının kabul edilmesi halinde ise satışın tamamen durdurulması ihtimali oldukça düşük. Zira Menendez-Feinstein tasarısının esas endişesi satışa değil, uygulamaya yönelikti. Dolayısıyla da F-35’in 2025 veya 2026’da teslim edilmesinden önce ABD, satışın İsrail’in niteliksel askeri gücüne zarar vermeyeceğini, teknolojik güvenlik önlemlerinin uygulandığını ve BAE’nin İsrail düşmanlarına silah sağlamadığını doğrulayarak bu işlemi gerçekleştirecek.
Geçen aralık ayında, İsrail’in ABD Büyükelçisi Ron Dermer, MSNBC’ye verdiği bir röportajda, İsrail’in BAE’ye F-35 satışı konusunda “çok rahat” olduğunu söyledi. ABD’nin BAE’yi satması muhtemel olan F-35A’nın, hâlihazırda hizmette olan İsrail F-35’lerinden de daha sınırlı olacağı biliniyor. Benzer bir şekilde ABD’nin 1990’larda BAE’ye sattığı F-16’lar da İsrail’dekilere nazaran daha az gelişmiş modellerdi. Öte yandan, Biden yönetiminin kararıyla, daha fazla Demokratın satışa destek vermesi mümkün.