Doğu Akdeniz’de artan gerginlik ve gemisavar füzelerinin yükselen önemi: Atmaca ve Rus seyir füzeleri
Akdeniz ve Ege Denizinde enerji politikalarının yol açtığı hukuki ve siyasal gerginlik, kıyıdaş devletlerin münhasır ekonomik bölge anlaşmalarıyla yeni bir döneme girmiştir. Türkiye’nin Libya ile akdettiği deniz yetki alanları ve askeri krizi işbirliği anlaşmaları, NATO müttefiklerimiz Yunanistan ve Fransa’nın uluslararası deniz hukukuna ve deniz seyrüsefer serbestîsi kurallarına aykırı olarak Türk gemilerine müdahale girişimleri, Türk savaş gemileri tarafından bloke edilmiştir.
Fransa Cumhurbaşkanı E. Macron’un, “Türkiye’nin Libya’da üstlendiği role müsaade etmeyiz” diyerek Türkiye’yi ‘tehlikeli bir oyun oynamakla’ suçlaması son derece önemli bir gelişme. ”Türk-Fransız deniz kuvvetleri arasında gerçekleşen hadise, NATO’nun ‘beyin ölümünün’ kanıtı” olduğunu ileri süren ve Türkiye’nin Libya’da ilerlemesine izin vermeyeceğini iddia eden Macron, “Türkiye’ye tavrımız sert olacak” açıklamasıyla Ankara’yı tehdit etmiştir.
Öte yandan, Mısır’ın Libya’ya müdahale ve Türkiye’nin askeri yardımlarına karşı oluşu şeklinde sert açıklamaları, Akdeniz’in aniden ısınmasına sebebiyet vermiştir. Yunanistan’ın adaları aşırı silahlandırma çabaları GKRY ile birlikte sürmektedir. NATO üyesi Türkiye karşısında, Mısır, Fransa, Suudi Arabistan, BAE ile başlattıkları bölgesel silahlanma, darbeci Hafter’e silah ve paralı asker yardımları; bölgesel barışı tehdit etmektedir.
Türkiye, Libya’da meşru Saraç hükümetine askeri ve siyasal desteğini güçlendirirken, Türk Donanma ve Hava Kuvvetleri unsurları, bölgede beklenmeyen tehditlere karşı caydırıcı tedbirler çerçevesinde icra ettikleri tatbikatlarını yoğunlaştırmıştır.
Bilindiği üzere, Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde halen HARPOON sınıfı füzeler, havaalanları, sanayi tesisleri, kıyı savunma alanları, su üstü hedefleri, HSS konuşlu bölgeleri ateş altına alabilecek yetenektedir. Ayrıca, MBDA yapımı EXOCET füzeleri envanterdedir. Türkiye yerli ve milli üretim projeleri kapsamındaki tarihi atılımlarıyla Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyaçlarına cevaben ATMACA Gemisavar Füze Sistemlerini geliştirerek HARPOON Füze sistemlerinin yerine ikame edilmesi planlanmıştır.
Türkiye’nin ilk deniz füzesi ATMACA’nın 120 mil (190+ km) olması planlanmaktadır. Atmaca füzelerinin, MİLGEM Sınıfı Korvetler ile Gabya Sınıfı firkateynlerde kullanılması ve diğer su üstü savaş gemileri ve denizaltılarının Atmaca gemi-savar füzesi ile donatılması, ayrıca; İ SINIFI fırkateynler ile TF 2000 Hava Savunma Muhribine entegre edilmesi hedeflenmektedir.
Türkiye’nin bu konudaki son stratejik önemli hamlesi, TÜBİTAK, TEI ve Roketsan’ın iş birliğiyle üretilen “Türkiye’nin Orta Menzil Gemi Savar (OMGS) ilk Hava Solumalı Füze Motoru” TEI-TJ300TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. Eskişehir fabrikasında, Türkiye’nin Orta Menzilli İlk Gemisavar Füze Motoru TEI-TJ300 test çalışmalarının başlatılmasıdır. TJ300 füze motorlarının, orta menzilli gemi-savar füzelerinde kullanılması beklenmektedir.
Türkiye’de bu çalışmalar devam ederken, Rusya, Suriye’de BASTİON sınıfı gemi savar füzeleri konuşlandırmıştır. Rusya, ayrıca, 500 kilometre menzile sahip TSİRKON sınıfı füzelerini Proje 22350 Amiral Gorshkov firkateyninden Barents Denizinde kara hedefine atış denemelerini gerçekleştirmiştir. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, füzenin dokuz mach hıza ulaşabildiğini ileri sürmüştür. Putin, halen envanterdeki SS-N-30 (3M-14 Kalibr) seyir füzeleri ile donatılabilen gemilerde Tsirkon’u kullanmayı planladıklarını ifade etmiştir. Rus Donanması, ayrıca geçtiğimiz Karadeniz ve Akdeniz’de Kalibr seyir füzeleri ile deneme atışı tatbikatları gerçekleştirmiştir. Rusya, Mısır’ın Akdeniz kıyı güvenliğini temin amacı ile K-300 Bastion sınıfı gemi-savar füzesi satımı için müzakereler gerçekleştirdiğini açıklamıştır.
Rus Donanması envanterdeki en korkulan gemisavar füzesi olarak tanımlanan Bastion(BURÇ) P-800 Oniks-Damarlı Akik) , füzesi 200-250 kg (440-550 lb) savaş başlığı ile süpersonik hıza sahip füzedir. Oniks, İlk ivme için katı yakıtlı roket güçlendirici kullanarak fırlatıcılardan dikey olarak ateşlenir, daha sonra Mach 2.5’te sürekli seyir için sıvı yakıtlı ramjet kullanır. Oniks/Yakhont’un maksimum menzili sırasıyla alçak-alçak veya yüksek-alçak uçuş profili yörüngesi kullanılarak 120-300 km (75-186 mi; 65-162 nm) olarak değişir.2002 ‘de servise alınan füzeler, NATO’da SS-N-26 kodu ile tanınmaktadır. Oniks füzesi, aynı zamanda, MIG-29 savaş uçakları tarafından da atılabilmektedir. Füze, gövde ve kuyruk kısmında monteli 8 kanatçık ile yönlendirilir. Soğuk ateşleme ile dikey veya gövdeden 15 derecelik açı ile rampadan atılabilir. Hedef tespitini müteakiben 4 dakikada ateş pozisyonuna geçebilir. 14-15 bin metre irtifada seyir uçuşu yapıp, hedefe yaklaşma noktasından itibaren, 50 km menzilde pasif radar moduna geçerek, hedefe son kilit yapabilen füze, terminal safhasında, cruise uçuşu pozisyonunda 5 metre altında alçak irtifaya inerek 2.5 mach sürat ile hedefi imha edebilir. Rusya, Suriye, Vietnam, Endonezya, Hindistan, Çin tarafından kullanılmakta olup, denizaltı ve kıyıdan atılabilir.
Mavi Vatan’da Akdeniz tümünde Türk Donanmasının rahatsız edilmesi dahi düşünülmeksizin hareket etmesi şarttır. Fransa-Macron’un manipülatif söylem ve değerlendirmeleri ortadadır. ABD vd. aktörler karşısında küresel ölçekte meydan okumaların hemen tamamı, hava sahasından başka kıyı ve gemi varlıklarını korumaya dönük en-güçlü yatırım ve tedariklerle başlatılmıştır.
Mavi Vatan ve Akdeniz’de bugün, Mısır, Suriye hatta Hizbullah elindeki kıyı-gemisavar füze sistemlerinin taktik gücü barizdir. Türkiye artan gerginlikleri gözeterek hareket etmelidir. Kıyı ve gemisavar en-güçlü füze sistemlerinin Yerli ve milli tedarik çalışmaları hızla sürerken Türkiye, gerek duyarsa, kendisine sunulan çeşitli alternatifler arasında kısa vadeli tercihte bulunabilir.
Türkiye bütün bu gelişmeler karşısında, gerek Doğu Akdeniz’de Mavi Vatan stratejisi kapsamında deniz hak ve menfaatlerinin korunması ve gerekse, Libya’daki taahhütlerinin devamı bakımından, S-400 füzelerinin tedarikinde görüldüğü üzere, aciliyete binaen Rus gemi savar füzelerinden hazır alım yoluna gidebilir.
Prof. Dr. M. H. Caşın
