Intelli News Analiz: İran ‘Üç Kardeş’ Tatbikatlarından Rahatsız! ‘Sınırda Hareketlilik’

İran; “Üç Kardeş” (Azerbaycan, Türkiye ve Pakistan) tarafından gerçekleştirilen askeri tatbikatlar ve Bakü’nün İran ticaret akışlarını engelleme girişimleri karşısında piyade tümenlerini ve roket toplarını Azerbaycan ile kuzeybatı sınırına taşımış görünüyor.

Berlin Merkezli IntelliNews’de yayımlanan analiz M5 tarafından çevrilmiştir.

İran; “Üç Kardeş” tarafından gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sonrasında Azerbaycan ile kuzeybatı sınırına askeri unsur ve birliklerini taşımış görünüyor. Geçtiğimiz günlerde de İran’ın dini liderinin temsilcisi Seyyed Hassan Ameli Azerbaycan’ı “aslanın kuyruğuyla oynamaması” konusunda uyarmıştı.

Bu arada İran’da sosyal medya ve İran medyası; Bakü, Ankara ve İslamabad tarafından düzenlenen ve her şekilde bir güç gösterisi olan tatbikatlara karşı İran’ın Azerbaycan sınırına silahlı insansız hava araçları da dahil olmak üzere asker ve silah göndermesi hakkında yorumlarla dolmaya başladı.

Azerbaycan’ın özel kuvvetler komutanı General Hikmat Mirzayev, bir kaç gün önce başlayan askeri tatbikatların başlangıcında “Kardeşler” arasındaki işbirliğinin “en üst düzeyde” olduğunu söyledi. Bir başka sıkıntı ise Türkiye’nin tatbikatlar çerçevesinde Hazar Denizi’nde denizaltı ve savunma grubu silahlı kuvvetleri tatbikatlarına Azeri kuvvetleriyle birlikte katılmasıydı.

İran dışişleri bakanlığı bu gelişmenin ardından Hazar’a kıyısı olan devletler tarafından imzalanan bir sözleşmeyle ilgili olarak Türk varlığının “yasadışılığına” atıfta bulundu. İran bu açıklama ile “Üç Kardeş” tatbikatlarından rahatsız olduğunu ortaya koydu.

İran ile Azerbaycan’ı ayıran Aras Nehri’nin Azerbaycan tarafından çekildiği bildirilen ve İran Telegram sosyal medya kanallarında dolaşan doğrulanmamış bir videoda, onlarca İran piyade tümeni ve roket biriminin Azerbaycan sınırındaki Erdebil Eyaletindeki Parsabad bölgesine doğru ilerlediği görülüyor.

İran’ın seçkin İslam Devrim Muhafız Kolordusu (IRGC) ile yakın işbirliği içinde olan Miran Press’in Telegram kanalı tarafından yayınlanan bir başka videoda, düzinelerce İran askeri kamyonunun sınıra doğru ilerlediği görülüyor.

İran son zamanlarda, geçen sonbahardaki savaşta Azerbaycan’a topraklarını kaybeden Dağlık Karabağ etnik Ermenilerine, petrol ve benzin de dahil olmak üzere çok ihtiyaç duyulan malları taşıyan İranlı kamyonculara Azerbaycan tarafından uygulanan 130 dolarlık karayolu vergisinden rahatsız olmuştu.

İran kamyonlarının Dağlık Karabağ’a ulaşmak için kullandığı yolun küçük bir kısmı Azerbaycan topraklarından geçiyor ve Bakü bu gerçeği değerlendirerek vergi talep etti. Olaylar 15 Eylül’de Bakü’nün iki İranlı kamyon şoförünü gözaltına aldığını doğrulayınca kızıştı.

Görünüşe göre, İran dini liderinin büyük ölçüde İranlı Azerbaycanlıların yaşadığı (ülke çapında İran nüfusunun yaklaşık beşte birini oluşturan) Erdebil’deki temsilcisini Azerbaycan’ı “aslanın kuyruğuyla oynamaması” konusunda uyarmaya teşvik eden şey kamyon şoförlerinin tutuklanmasıydı. Temsilci Seyyed Hassan Ameli, Devrim Muhafızları’nın İran’ın gücünü hem Azerbaycan’a hem de Türkiye’ye göstermesi gerektiğini ekledi.

Seyyed Hassan Ameli, Türkiye’nin Hazar’daki tatbikatlara katılmasını ise;  “Herhangi bir ülke, başka bir ülkeyi askeri tatbikat yapmaya davet etme hakkına sahiptir. Ama burada görmezden gelinemeyecek bir olay yaşandı” sözleri ile tepki gösterdi.

Ameli, “İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nden Devrim Muhafızları’nın sınırın bu tarafında İran’ın gücünün sadece yarısını göstermesine ve onlara ‘Aslan kuyruğuyla oynama’ demesine izin vermesini istiyoruz” dedi.

Askerlerin konuşlandırılmasının bir parçası olarak, İran’ın 20 Eylül’de IRGC’nin havacılık bölümünün Mohajer-6 silahlı dronlarını test ettiği bildirildi.

İranlı siyaset uzmanı Vardan Voskanyan, 20 Eylül’de sosyal medya kanalında birçok Azeri’nin provokatif olarak algılayabileceği yorumları yaptı.

Kaynak: M5
Çeviri/Analiz: Adem KILIÇ