Analiz: Rusya Çinleşiyor mu? - M5 Dergi
DünyaÖne Çıkan

Analiz: Rusya Çinleşiyor mu?

Abone Ol 

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından küresel ticaret düzeninde büyük değişiklikler gerçekleşti. Savaş fiziksel dünyada yapılsa da etkileri dijital dünyada da hissedilmeye başladı. Teknoloji devleri ardı ardına Rusya’dan çekilirken, ülkenin yeni bir internet ağı oluşturmak zorunda kalabileceği tartışılıyor.

Ukrayna’daki savaşın ardından Moskova’ya uygulanan uluslararası yaptırımlar hem Rusya’yı hem de küresel ekonomiyi büyük ölçüde etkiledi. Sırada ise internetin olduğu düşünülüyor.

Yaptırımlar nedeniyle fiziksel dünyada birçok değişikliğe maruz kalan Ruslar için dijital dünya da giderek değişiyor. Twitter ve Facebook’un ülkede engellenmesi, TikTok’un Rus kullanıcıların paylaşım yapmasına izin vermemesi ve polisin sokaklardaki insanların telefonlarına bakmak durdurduğu iddiaları, Rusya’da Çin’e benzer bir internet ağı oluşturulabileceğini gündeme getirdi.

RUSYA İNTERNET AĞINDAN ÇIKARILABİLİR Mİ?

Ukrayna hükümeti, Rusya’da hizmet veren teknoloji şirketlerinin de yaptırım uygulaması yönünde çağrılar yapıyor. Meta, Google ve Apple gibi şirketler ise Rusya’ya yönelik kısıtlama ve yasak getiren şirketler arasına girdi. Ancak Ukrayna hükümeti daha büyük bir yaptırım uygulanması doğrultusunda Rusya’nın küresel internet ağından çıkarılmasını istiyor.

Başbakan Yardımcısı ve Ukrayna Dijital Dönüşüm Bakanı Mikhailo Fedorov, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Rusya’nın küresel internetten tamamen kesilmesi çağrısında bulundu. Ayrıca .ru alan adının ve SSL sertifikalarının iptali talep edildi.

İnternete ilişkin teknik, idari ve politika geliştirme görevlerinin merkezi bir şekilde koordine edildiği İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN) CEO’su Goran Marby, Fedorov’un talebine olumsuz yanıt verdi.

Sloganlarının “Tek Dünya, Tek İnternet” olduğunu belirten Marby, “Misyonumuz dahilinde tarafsızlığı koruyor ve küresel interneti desteklemek için hareket ediyoruz. Misyonumuz, provokasyonlar ne olursa olsun cezalandırma, yaptırım uygulama veya internetteki segmentlere erişimi kısıtlamayı kapsamaz” ifadelerini kullandı.

ICANN’in kararını dijital gizlilik grubu Electronic Frontier Foundation (EFF) da destekledi. Kurum yetkilileri Corynne McSherry ve Konstantinos Komaitis, “internet uğraşmanın zamanı olmadığını” söyledi. Ayrıca temel internet altyapı protokollerine müdahale etmenin insanları bilgi paylaşımı için en güçlü araçtan mahrum etmek, tehlikeli bir emsal oluşturmak ve güvenlik ve gizlilikten ödün vermek gibi “tehlikeli ve uzun süreli sonuçlar” yaratabileceği belirtildi.

Ukrayna, siber saldırılara karşı koruma sağlayan bir web altyapı firması olan Cloudflare’den de Rusya içindeki hizmetlerini sonlandırmasını istedi. Firma, bu talepleri değerlendirdiğini, ancak “Rusya’nın daha az değil daha fazla internet erişimine ihtiyacı olduğu” sonucuna vardığını açıkladı.

SPLİNTERNET SEÇENEKLER ARASINDA OLABİLİR

Edward Snowden’ın 2013’te paylaştığı belgeler, NSA’nın PRISM programı ile neredeyse bütün interneti gözetlediğini ortaya çıkardı. Ardından da internette kullanıcı gizliliği ve mahremiyeti tartışılmaya başladı. Bu tartışmalar beraberinde ülkelerin kendi internet ağlarını oluşturduğu ve internetin parçalanması olarak nitelendirilen Splinterneti getirdi.

Çin ve İran gibi otokratik yönetimlerin olduğu ülkelerde internetin devlet tarafından denetim altında tutulması için de bu yöntemden faydalanıldı. Hâlihazırda içe kapanmaya devam eden ülkeler, küresel düzenin en büyük kaldıraçlarından biri olan interneti de ülke içinde sınırlandırmaya başladı. Çin’in Büyük Güvenlik Duvarı ve İran’ın devlete ait telekomünikasyon şirketi de bunun bir örneği.

Rusya’da da Çin’in sıfırdan geliştirdiği internet gibi olmasa da mevcut internete sonradan yerleştirilen ve Runet olarak adlandırılan ulusal bir internet üzerinde çalışılıyor. 2019’da Moskova hükümeti, sistemin başarıyla test edildiğini açıkladı. Test kapsamında Rus İnternet Servis Sağlayıcılarından (ISS), interneti kendi sınırları içinde ve dış dünya ile iletişime geçmeyen özel bir ağ şeklinde yapılandırmaları istendi. Bu da Runet’in küresel muadili ile bağlantı kurduğu noktaların kısıtlanması anlamına geliyordu.

Rusya’nın bu sistemi yeniden test ettiği iddia edildi. Moskova yönetiminin ISS’lerden güvenliklerini artırmaları ve Rusya’daki alan adı sistemi (DNS) sunucularına bağlanmaları talep edildi. Rusya’nın söz konusu test ile küresel internet ağından çıkmaya hazırlandığı öne sürülse de Rus yetkililer, siber saldırılara karşı sistemlerin korunması ile ilgili olduğunu söyledi. Ancak uzmanlar hala Rusya’nın hem interneti kontrol etmek hem de yaptırımlara karşılık vermek için küresel internetin fişini çekebileceğini iddia ediyor.

Rusya, ABD’li teknoloji şirketlerinin ülkede faaliyet göstermesine izin vererek otoriter bir rejime sahip olan Çin’den farklı bir tavır almıştı. Facebook, Twitter ve diğer sosyal medya platformlarının yasaklı olduğu Çin’de, ulusal arama motoru ve sosyal medya platformları bulunuyor. Ancak son yaptırımların ardından teknoloji endüstrisinin de Rusya’dan ayrılıyor olması ve Moskova hükümetinin de sosyal medya platformlarına erişime kısıtlamalar getirmesi Rusya’nın Çin’e benzer bir yolda ilerlediğini gösteriyor.

Kaynak: IntellStrategy

Abone Ol 

İlgili Yazılar

Abone Ol 
Back to top button
Close
Close