Trump-Şi Cinping zirvesinde neler yaşandı?

ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping Güney Kore’de bir araya geldi.

ABD Başkanı Donald Trump ve Çinli mevkidaşı Şi Cinping Güney Kore’nin Busan kentinde bir görüşme gerçekleştirdi.

Görüşmede ikili, uzun süredir devam eden ticaret savaşında “geçici bir ateşkes” konusunda anlaştı.

Görüşmenin ardından konuşan Trump, bu görüşmeyi 2019’dan bu yana ilk yüz yüze görüşmeleri olarak nitelendirerek, beş günlük Asya turunun en önemli olayı olarak tanımladı. Trump gazetecilere, “Bence harika bir görüşme oldu” dedi.

Trump ve Xi’nin görüşmelerinin kısa sürmesi bazı gözlemcileri şaşırttı. Görüşme yaklaşık 1 saat 40 dakika sürdü.

Şanghay merkezli danışmanlık şirketi Hutong Research’ten Shan Guo, beklenenden daha kısa süren görüşmenin, “her iki tarafın da önceden kararlaştırılmış konularla sınırlı bir görüşme yaptığını gösterdiğini” söyledi.

Trump daha önce görüşmelerin dört saate kadar sürebileceğini belirtmişti.

Singapur’daki Hinrich Vakfı’nın ticaret politikası başkanı Deborah Elms, Al Jazeera’ye yaptığı açıklamada, “anlaşmanın ABD-Çin ticaret savaşında kısmi bir donma veya küçük bir geri adım olarak görülebileceğini” söyledi.

İki ülke, bir yıllık bir süre için aşağıdakiler üzerinde anlaştı. Bu süre sonunda yeniden müzakere edilecek ve yenilenecek:

– Çin, bu ay açıkladığı beş nadir toprak metaline yönelik ihracat kısıtlamalarını erteledi. Ancak Nisan ayında açıklanan yedi metal için kısıtlamalar devam edecek.

– Trump, Cinping’in güçlü bir sentetik afyon türevi olan fentanil’in “akışını durdurmak için çok çalışacağını” söyledi.

– Pekin’in fentanil konusunda verdiği taahhüt sonucunda Washington, fentanille ilgili yüzde 20’lik gümrük vergisini yarı yarıya azaltacağını açıkladı. Bu, Çin mallarına uygulanan gümrük vergisi oranını yüzde 57’den yüzde 47’ye düşürecek, ancak analistler bunun özellikle önemli bir indirim olmadığını belirtiyor. Çin’in ABD mallarına uyguladığı ortalama gümrük vergisi yüzde 32.

– ABD başkanı ayrıca, Çin’in ABD soya fasulyesi alımlarının derhal yeniden başlayacağını söyledi.

Çin, Washington’un 301 soruşturmasıyla ilgili karşı önlemleri bir yıl süreyle askıya alacak. 301 soruşturması, Ticaret Yasası’nın 301. maddesi kapsamındaki bir ABD soruşturmasını ifade ediyor ve Washington’un, devlet sübvansiyonları, zorla teknoloji transferleri ve fikri mülkiyet ihlalleri gibi Çin’in haksız ticaret uygulamaları olarak gördüğü durumlara yanıt olarak gümrük vergileri veya diğer önlemler uygulamasına olanak tanıyor.

– Çin Ticaret Bakanlığı ayrıca, ABD’nin teknoloji ile ilgili ihracat kontrollerini Çinli yan kuruluşlara genişletme planlarını askıya almayı kabul ettiğini ve her iki tarafın da karşılıklı liman ücretlerini askıya alacağını söyledi.

Trump Çin’i ziyaret edecek

Trump Nisan ayında Çin’i ziyaret edecek. Cinping’in de daha sonra ABD’yi ziyaret etmesi bekleniyor.

Trump, ABD ve Çin’in Ukrayna’daki savaş konusunda birlikte çalışmaya karar verdiklerini, ancak Çin’in egemenlik iddiasında bulunduğu Tayvan meselesinin gündeme gelmediğini belirtti.

Trump, Çin ile yarı iletken ticaretini görüştüğünü ancak görüşmelerin Blackwell işlemcileri kapsamadığını söyledi. “Çin, Nvidia ve diğer şirketlerle çip alımı konusunda görüşecek” diyen Trump, “Blackwell hakkında konuşmuyoruz” diye ekledi.

Anlaşmanın ayrıntıları henüz kamuoyuna açıklanmadı, ancak analistler bunun “Trump için önemli bir zafer olabileceğine” inanıyor.

Al Jazeera’dan Katrina Yu, “Nadir toprak elementleri, akıllı telefonlardan kulaklıklara ve tabii ki askeri savunma silahlarına, savaş uçaklarına ve tanklara kadar her şeyin üretimi için kritik öneme sahip. Bu, Trump için bir ulusal güvenlik meselesi ve onun için sorun, Çin’in bu endüstriye hakim olması.” dedi.

Çin dünyadaki işlenmiş nadir toprak metalleri ve nadir toprak mıknatıslarının yüzde 70’inden fazlasını üretiyor.

Soya fasulyesi ve fentanil neden önemli?

Soya fasulyesi ve fentanil, uzun süredir ABD-Çin ilişkilerinde gerginlik noktası oldu ve her iki tarafın ekonomik ve siyasi çıkarlarını simgeledi.

Soya fasulyesi, ABD’nin yurt dışına ihraç ettiği en önemli tarım ürünü ve Çin de en büyük alıcılarından biri. Bu yılki ticaret savaşında, Çin ve ABD Mayıs ayında bir ara vermeyi kabul etmeden önce birbirlerine yüzde 100’ü aşan gümrük vergileri uygularken, Çin ABD’den soya fasulyesi almayı durdurmuş, bu da ihracatın düşmesine ve Trump’ın önemli siyasi tabanı olan ABD’nin Ortabatı bölgesindeki çiftçilerin zarar görmesine neden olmuştu.

Çin’in alımlarına yeniden başlaması, Trump yönetimi için hem ekonomik bir destek hem de sembolik bir siyasi zafer sağlayacak.

Eroinden 50 kat daha güçlü olan ve bağımlılık yapıcı etkisi yüksek olan fentanil, ABD’deki uyuşturucu krizinin merkezinde yer almaya devam ediyor ve her yıl on binlerce kişinin aşırı dozda uyuşturucu kullanımı nedeniyle ölümüne neden oluyor. Washington, Çinli tedarikçileri bu uyuşturucunun üretiminde kullanılan öncü kimyasalları ihraç etmekle defalarca suçladı.

Çin, daha önce Trump’ın suçlamalarını geri çevirerek, uyuşturucu kontrolü konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmek için gerekenin fazlasını yaptığını söyledi.

“Çin ABD’nin yerini almaya çalışmıyor”

Çin devlet medyasının Perşembe günü yayınladığı haberlere göre, Cinping Trump’a “Çin’in başka bir ülkeye meydan okumak veya onun yerini almak istemediğini, bunun yerine kendi işini iyi yapmaya odaklandığını” söyledi.

Çin ekonomisini “bir okyanus” olarak nitelendiren Cinping, “ülkenin her türlü risk ve zorluğun üstesinden gelebileceğinden emin ve yetkin olduğunu” dile getirdi.

Cinping, Çin-ABD ilişkilerinin genel olarak istikrarlı olduğunu ve her iki tarafın ekiplerinin ulaşılan konsensüsü iyileştirip takip etmesi gerektiğini ifade etti.

Haberlerde Cinping’in ayrıca “her iki tarafı da misilleme döngüsüne girmektense iş birliğinin getireceği uzun vadeli faydalara odaklanmaya çağırdığı” belirtildi.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera