Çin: “Bölgesel istikrarsızlık küresel çıkarları tehdit ediyor”

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, İsrail’in İran’a yönelik askeri operasyonlarına ilişkin yaptığı açıklamada, yaşanan gerilimden derin endişe duyduklarını belirterek, çatışmaların tırmanmasının hem bölgesel istikrarı hem de uluslararası güvenliği tehdit ettiğini söyledi.

Orta Asya liderleriyle Kazakistan’ın başkenti Astana’da gerçekleştirilen zirvede konuşan Şi, Orta Doğu’daki tansiyonun giderek yükseldiğine dikkati çekerek, “İsrail’in İran’a yönelik son askeri adımları, bölgede halihazırda kırılgan olan dengeleri daha da zayıflatmıştır. Çin olarak, egemenliğe, güvenliğe ve toprak bütünlüğüne yönelik her türlü ihlale karşıyız” değerlendirmesinde bulundu.

Çin’in resmi haber ajansı Xinhua’nın aktardığına göre Şi, İsrail-İran hattındaki çatışmaların yalnızca iki ülkeyi değil, tüm bölgeyi etkileyebilecek sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulundu.

“Çin yapıcı rol üstlenmeye hazır”

Zirve kapsamında Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile gerçekleştirdiği görüşmede de konuyu gündeme getiren Şi, “Askeri yöntemler, sorunların çözüm yolu olamaz. Tüm taraflar itidalli davranmalı ve diyaloğa öncelik vermelidir. Orta Doğu’da artan istikrarsızlık, küresel barış ve ekonomik istikrar açısından ciddi bir tehdit haline gelmiştir” ifadelerini kullandı.

Çin lideri, ülkesinin bölgedeki tansiyonun düşürülmesi için tüm taraflarla diyaloğa açık olduğunu belirterek, “Çin, Orta Doğu’da barış ve istikrarın yeniden tesisine katkı sunmaya hazırdır. Krizlerin çözümünde diplomatik yolları önceleyen yapıcı bir rol üstlenmeyi sürdüreceğiz” dedi.

Enerji güvenliği ve bölgesel hesaplar

Çin’in İran-İsrail gerilimine yönelik artan ilgisi, aynı zamanda Pekin’in enerji güvenliği konusundaki stratejik hassasiyetleriyle de ilişkilendiriliyor. Çin ekonomisi, büyük ölçüde Orta Doğu’dan ithal edilen petrole bağımlı durumda. Özellikle İran ile yapılan uzun vadeli enerji anlaşmaları, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki kritik altyapı yatırımları açısından hayati önem taşıyor.

Çinli yetkililer, kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda enerji meselesine doğrudan değinmese de, diplomatik kaynaklar Basra Körfezi’nde yaşanacak uzun süreli bir istikrarsızlığın Çin’in ekonomik çıkarlarına zarar verebileceğini dile getiriyor.

Pekin’den diplomasi çağrısı

Çin Dışişleri Bakanlığı’nın, son günlerde Umman ve Körfez ülkelerine ilettiği mesajlarda, “İsrail-İran geriliminin kontrolden çıkmasına sessiz kalamayız” ifadesini kullandığı bildirildi.

Pekin, bugüne kadar Orta Doğu’daki çatışmalarda doğrudan taraf olmaktan kaçınan bir politika izlese de, İsrail-İran gerilimiyle birlikte bölgedeki diplomatik etkisini artırma arayışına girdiği gözlemleniyor. Çin, Batılı müdahalelere karşı çıkan duruşuyla da Washington merkezli güvenlik yaklaşımlarına alternatif olma iddiasını sürdürüyor.

Öte yandan, uzmanlar Pekin’in çatışmaların önlenmesinde sınırlı etkiye sahip olduğunu ve açıklamalarının büyük ölçüde sembolik düzeyde kaldığını değerlendiriyor.

Kaynak: M5