Rus Hava Kuvvetlerinin Modernizasyonu

Deniz Kuvvetleri ile birlikte ekonomik durumdan en olumsuz etkilenmiş olan kuvvet niteliğindeki Rus Hava Kuvvetleri, 2008’den bu yana aşamalı olarak muharip kabiliyetini artırma; stratejik nükleer vurucu gücünü de koruma yönünde çaba harcamaktadır. Gerçekleştirilen teşkilat yapısı değişiklikleri de Rusya’nın uzay alanındaki iddialarını da yansıtır niteliktedir. Rus Hava Kuvvetlerinin dönüşümünü anlamak için teşkilat ve teçhizat durumu ile yakın geçmişte yaşadığı harekât deneyimlerini incelemek gerekmektedir.

Soğuk Savaş’ın sona ermesi ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) yıkılmasından sonraki süreçte Rusya Federasyonu uzun süren bir ekonomik kriz nedeniyle silahlı kuvvetlerinin kapasitesini büyük ölçüde yitirmiştir. Ancak 2000’lerin başlarında ekonominin de toparlanmasının yardımıyla silahlı kuvvetler için kapsamlı bir modernizasyon ve yenilenme çalışması başlamıştır. Rusya’nın süper güç olma iddiasını devam ettirme bakımından da büyük önem verdiği bu süreç, 2014’e kadar Batı ile ılımlı bir seyir gösteren ilişkilerin de yardımıyla ivme kazanmıştır. 2014’ten bu yana ise Suriye İç Savaşı ve Ukrayna krizlerinde görüldüğü gibi iddiası ve söylemi üst perdede bir Rus ordusu söz konusudur.

Deniz Kuvvetleri ile birlikte ekonomik durumdan en olumsuz etkilenmiş olan kuvvet niteliğindeki Rus Hava Kuvvetleri, 2008’den bu yana aşamalı olarak muharip kabiliyetini artırma; stratejik nükleer vurucu gücünü de koruma yönünde çaba harcamaktadır. Gerçekleştirilen teşkilat yapısı değişiklikleri de Rusya’nın uzay alanındaki iddialarını da yansıtır niteliktedir.

Rus Hava Kuvvetlerinin dönüşümünü anlamak için teşkilat ve teçhizat durumu ile yakın geçmişte yaşadığı harekât deneyimlerini incelemek gerekmektedir.

1. TEŞKİLAT

01.08.2015 tarihinde Hava Kuvvetleri ve Hava-Uzay Savunma Kuvvetlerinin birleştirilmesi ile teşkil edilen Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanlığı (Воздушно-космические силы; Vozduşno-Kosmiçeskiye Sili – VKS), Rusya Federasyonu’nun hava ve uzay alanlarındaki savunması ve bu ortamlardaki askerî harekâtlarının yürütülmesinden sorumludur. Yaklaşık 165 bin personeli olan ve karargâhı Moskova’da bulunan VKS’nin komutanı, Korgeneral Sergey Vladimiroviç Surovikin’dir.

VKS bünyesinde bulunan üç ana komutanlık ve komutanları şunlardır:

1.Hava Kuvvetleri (Военно-воздушные cилы; Voyenno Vozduşniye Sili – VVS): Tümgeneral Andrey Vyaçeslavoviç Yudin,

2. Hava Savunma – Füze Savunma Kuvvetleri (Войска противовоздушной и противоракетной обороны; Voyska Protivovozduşnoy i Protivoraketnoy Oboroni – PVO-PRO): Tümgeneral Viktor Vasilyeviç Gumenniy,

3. Uzay Kuvvetleri (Космические войска России; Kosmiçeskiye Voyska Rossi – KVR): Korgeneral Aleksandr Valentinoviç Golovko.

148 bin personeli olan VVS, 4,000’e yakın sabit ve döner kanatlı uçak ile ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci hava kuvvetidir. VVS bünyesinde, her biri bir askeri bölge komutanlığı emrinde bulunan Hava Kuvvetleri ve Hava Savunma Ordusu (Армия ВВС и ПВО) ile stratejik bombardıman uçakları ve nakliye uçaklarından sorumlu ana komutanlıklar bulunmaktadır. Her bir hava ordusu bir tümen, bir veya daha fazla sayıda tugay ile helikopter birliklerinden müteşekkildir.

VVS bünyesindeki ana komutanlıklar şunlardır:

1. Merkez Askeri Bölge: 14’üncü Hava Kuvvetleri ve Hava Savunma Ordusu (14-я армия ВВС и ПВО)

2. Güney Askeri Bölge: 4’üncü Hava Kuvvetleri ve Hava Savunma Ordusu (4-я армия ВВС и ПВО)

3. Doğu Askeri Bölge: 11’inci Hava Kuvvetleri ve Hava Savunma Ordusu (11-я армия ВВС и ПВО)

4. Batı Askeri Bölge: 6’ncı Hava Kuvvetleri ve Hava Savunma Ordusu (6-я армия ВВС и ПВО)

5. Kuzey Askeri Bölge: 45’inci Hava Kuvvetleri ve Hava Savunma Ordusu (45-я армия ВВС и ПВО)

6. Uzun Menzil Havacılık Komutanlığı (Авиация дальнего действия; Aviyatsiya Dalnego Deystviya – ADD)

7. Askeri Nakliye Havacılık Komutanlığı (вое́нно-тра́нспортной авиа́ции; Voyenno Transportnoy – VTA)

Bu komutanlıklardan ADD, Rusya Federasyonu’nun nükleer caydırıcılığının bir bileşeni olarak, stratejik bombardıman uçakları ile mücehezzdir. VTA ise ağır, orta ve hafif sınıf nakliye uçakları ile kuvvet aktarım, lojistik destek ve ikmâl uçuşlarından sorumludur. Bu komutanlık aynı zamanda A-50 / A-50U havadan erken ihbar ve kontrol (HEİK) uçaklarını da bünyesinde bulundurmaktadır.

2. ENVANTER İLE TEDARİK VE
MODERNİZASYON PROJELERİ

Rusya Federasyonu’nun silahlanma politikası ve faaliyetleri, on yıllık silahlanma programları ile yürütülmektedir. GVP (государственной программы вооружения; Gozudarstvennoy Program Vorujenya) adı verilen bu programların en son sürümü, Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından 2017 sonunda onaylanan GPV2027’dir. 2018 – 2027 yılları arasında yapılacak alımlar ile bütçe tahsisatlarını öngören GPV2027 hava kuvvetleri ile havadan ateşlenen silah sistemlerine (seyir füzeleri gibi) özel bir önem atfetmektedir.

GPV2027 stratejik bombardıman uçakları ile mevcut taktik savaş uçaklarının modernizasyonunu öncelikli olarak ele almıştır. Yeni geliştirilen Su-57’nin, görece düşük sayılarda hizmete girmesi öngörülmüşken, Su-30 ve Su-35 üretimine devam edilmesi dikkat çekmektedir. Öte yandan Su-34, Su-24’ün yerini alarak taarruz kabiliyetinin aslî unsuru haline gelmektedir.

Devamı M5 Dergisi Eylül 2019 Sayısında…