Güdümlü Füzelerin Sınıflandırılması, İtki Sistemleri ve Roket Yakıtları
Geçmişte olduğu kadar günümüzün de en önemli silahlarından biri olan füzeler, savaşların kaderini belirlemekte büyük rol oynamaktadırlar. Teknolojinin gelişmesiyle beraber 2. Dünya Savaşı’ndan bugüne bu konuda büyük atılımlar yapılmıştır. Bunlardan en dikkat çekicisi ise akıllı ve güdümlü olan füzelerdir. Güdümlü füzeler, hedefi olabildiğince en az sapma ile vurmak amacıyla geliştirilmektedirler. Bu sayede, sadece hedefe odaklanıldığından, istenmeyen yerlerin vurulmasının da önüne geçilmiş olur
Füzeler modern savaşlarda hassas doğruluk, uzun menzil, etkili harp başlığı, insansız olmaları gibi sebeplerle en önemli mühimmat, nükleer başlıklı füzeler olarak düşünüldüğünde ise en etkili silah platformu haline gelmişlerdir. Füzelerin uçuşunu sağlayan füze itme veya yaygın adı ile itki teknolojileri İkinci Dünya Savaşı’ndan beri hızlı bir ilerleme göstermiştir. Bu ilerleme bugün de devam etmekte ve günümüzde Ramjet, Scramjet, nükleer güçlü roket motorları gibi teknolojilerden bahsedilir olmuştur.
Bu makalenin amacı güdümlü füzeler, itki sistemleri ve yakıt teknolojilerinin türlerini anlatırken derin bir mühendislik bilgisi veya ileri teknik bilgiler vermek değildir. Daha çok sizlerin “X güdümlü, Y motorlu, Z yakıtlı füze/roket” tabirlerini duyduğunuzda ne anlama geldiğini anlayabilmeniz için kaleme alınmıştır.
ROKET VE FÜZELERİN SINIFLANDIRILMASI
Roket ve füzeleri en başta güdüm ve itki tipine göre şu başlıklarda sınıflandırabiliriz:
GÜDÜMSÜZ VE ÖZ (KENDİNDEN) İTMESİZ
Bunlara uçaklardan atılan serbest düşme bombalarını örnek gösterebiliriz ki artık nerede ise modası geçmiş mühimmatlardır. Aslen füze veya roket olmasalar da güdümsüz şekilde fakat atıldıkları doğrultuda uzun mesafe uçtukları için terminolojiyi anlatan kitaplarda tür olarak zikredilmektedir. Modası geçmiştir çünkü günümüzde en “akılsız” (güdümsüz olduğu için böyle tanımlayabiliriz) mühimmatlar bile kanatlı güdüm kitleri takılarak öz itkili olmasa bile güdümlü hale yani “akıllı bomba” statüsüne terfi ettirilmektedir.
GÜDÜMSÜZ VE ÖZ İTMELİ/İTKİLİ
Çoklu ve seri şekilde atış yapılarak güdüm eksikliğinin telafi edilmeye çalışıldığı bu sistem için en çok bilinen örnek uçak ve helikopter kanatlarına takılan roket podlarıdır.
GÜDÜMLÜ VE ÖZ İTMESİZ
HGK, LGK veya ABD yapımı JDAM gibi çeşitli elektronik güdüm sistemi eklenmiş ayrıca manevra yapabilsin diye sonradan açılabilen kanatlar eklenmiş, serbest düşme bombalarının güdümlü bir füze haline getirilmiş şeklidir (Örneğin milli üretim KGK ile MK-82 serbest düşme bombasını 110 km’den güdümlü olarak uçaktan atabiliyoruz. Daha hassas isabet için LGK ile lazer güdümlü olarak 12 km’den, HGK ile MK-84 bombasını 28 km’den ve yakın zamanda TEBER ile lazer güdümlü olarak MK-82 bombasını 28 km+ mesafeden kullanabileceğiz).
GÜDÜMLÜ VE ÖZ İTMELİ
Seyir füzelerinden, hava-hava füzelerine, gemi savar füzelerden, AGTM’lere kadar hem roket motoru hem de güdüm sistemi olan füzelerdir. Hedefi bulan arayıcı başlıklardan, manevra yeteneği sağlayan aerodinamik kanatçıklara, yüksek irtifada (hava yoğunluğu düşük olduğu için) manevra yeteneğinin devamı için gövde üzeri küçük roketçikler (Thrusterler) ihtiva edenlere kadar mükemmel füze sistemleridir. Bugün birçoğu ateşlendikten sonra fırlatıcının güdümüne ihtiyaç duymadan kendi başına güdümü devam ettirdiğinden “at-unut” konsepti gelişmiştir.
ÇEŞİTLİ KATEGORİLERE GÖRE ÖZ İTKİLİ GÜDÜMLÜ FÜZELERİN SINIFLANDIRILMASI
FIRLATMA VE ETKİ ALANLARINA GÖRE
At-unut özellikli olanlar ile hedefe varana kadar tek er, atıcı platform, ağdaki başka bir dost unsur veya bir C4 merkezi tarafından güdülenen güdümlü ve öz itkili (roket motorlu) füzelerin kullanım alanına göre sınıflandırması da şu şekillerde olacaktır. Bu sınıflandırmay yaparken güdümlü füzelerin fırlatıldığı konum ile hedefin olması gerektiği konum yani füzenin hedefi hangi ortamda vurmak üzere üretildiği dikkate alınarak yapılmıştır. Yoksa bir hava-hava füzesini kazara uçak gemisi güvertesinde ateşlediğinizde yakında uçan bir uçağa isabet ederse satıhtan-satha, bir anti-tank (ATGM) füzesi ile helikoptere isabet kaydettiğimizde karadan-havaya kabiliyeti de var diyemeyiz.
Devamı M5 Dergisi Nisan 2019 Sayısında…
