Gri Bölge ve Garnizon Devlet Kavramları Bağlamında Türkiye’nin Güney Sınırlarının Ötesi
Gri bölge terimi, askeri terminolojide savaşla barış arasındaki çizginin bulanıklaşmasını, karışıklık ve belirsizliği ifade eder. Gri bölge stratejisinin uygulandığı bir ortamda, askeri ve sivil strateji uzmanlarının uygun politikaları belirlemeleri ve karar vermeleri zorlaşır. Gri bölge taktiği kuvvetli bir düşmanca hareketi başlatmadan stratejik kazanç sağlayan asimetrik aksiyonları tanımlar. Gri bölge taktiği uygulayan devletler, hatta terör örgütleri, tarih boyunca “salam dilimleme” taktiği ile yeni topraklara kavuşmuşlar, askeri ve politik olarak etki alanlarını genişletmişlerdir. Bu taktiklerin caydırılması için kapsamlı stratejiler gereklidir.
Gri Bölgede hamaset işlemez, az laf, çok iş, eylem ve icraat gerekir.*
ABD’nin, Büyük Ortadoğu Projesi ekseninde Irak-Suriye hattı düzleminde yoğun çalışmalarıyla birlikte yığınaklanma ve üs inşa faaliyetleri son sürat devam ederken, beraberinde yeni bir uydu yönetimi kurma gayretlerini arttırdığı gözlemlenmektedir. Bu minvalde Suriye-Irak hattında kurmaya çalıştığı “garnizon devlet” için tahmin edebileceğinden çok daha yüksek riskler alacağının işaretleri sahaya yansımaktadır. Örneğin her gün onlarca uzun aracın Irak’tan Suriye’nin kuzeyine malzeme taşıması, inşa edilen ve işletilen askeri üsler, hava alanları ile Rakka başta olmak üzere birçok yerleşim merkezinin USAID marifetiyle imar ve altyapısının düzenlenmesi bölgeye ciddi kaynaklar ayrıldığının ve yatırım yapıldığının göstergesi olarak açık kaynaklara yansımaktadır.
ABD, Suriye’nin kuzeyi ile neden bu kadar ilgilenmekte ve neden bu kadar yatırım yapmaktadır? Nasıl bir yol ve yöntem izlemekte? Hangi strateji ile hareket etmektedir? Tüm bu soruların cevabı Gri Bölge Konseptinde saklıdır. Gri Bölge (Gray Zone) ve Garnizon Devlet (Garrison State) kavramları bağlamında Türkiye’nin güney sınırlarının ötesindeki gelişmeler genel hatları ile değerlendirildiğinde ortaya farklı bir tablo çıkmaktadır.
Türkiye’deki akademi camiasının “Gri Bölge ve Garnizon Devlet” kavramları üzerinde neredeyse hiç çalışma yapmadıkları, literatür taramalarında bahse konu kavramla ilgili çalışmalara rast gelinmediğinden anlaşılmaktadır. Bununla birlikte birkaç kaynakta yer alan yazılarda kısa da olsa değinilmiştir. Örnek olarak gazeteci Serdar Turgut bununla ilgili olarak “Pentagon’un ‘gri bölge’ (gray zone) kavramı bulunuyor. Bu kavramı, sıcak çatışmaya girmeden bir düşmanı geriletmeye verilen ad” olarak ifade etmektedir. Ahmet Akın ise “Gri bölge terimi, askeri terminolojide savaşla barış arasındaki çizginin bulanıklaşmasını, karışıklık ve belirsizliği ifade eder. Gri bölge stratejisinin uygulandığı bir ortamda, askeri ve sivil strateji uzmanlarının uygun politikaları belirlemeleri ve karar vermeleri zorlaşır. Gri bölge taktiği kuvvetli bir düşmanca hareketi başlatmadan stratejik kazanç sağlayan asimetrik aksiyonları tanımlar. Gri bölge taktiği uygulayan devletler, hatta terör örgütleri, tarih boyunca “salam dilimleme” taktiği ile yeni topraklara kavuşmuşlar, askeri ve politik olarak etki alanlarını genişletmişlerdir. Bu taktiklerin caydırılması için kapsamlı stratejiler gereklidir.” şeklinde
açıklamaktadır.
Devamı M5 Dergisi Ocak 2019 Sayısında…
