Terör Kıskacında Ortadoğu: Terörist Gruplar mı? Devlet Terörü mü?

17 Kasım 2018

0 61 1 minute read

Abone Ol

Terör, toplum bilim açısından, siyasal yapıda, yani egemenlik ilişkisi içinde yer alan bir etkinliktir. Esas olarak hedeflediği kişinin, grubun ya da toplumun ardındaki yönetim felsefesine, yani meşru ya da gayri meşru olarak belirlenmiş olan egemenlik ilişkisine saldırır.

Terörün, “Zayıfın Silahı” olduğu fikri yaygın kabul görür. Gücü ve kaynakları kısıtlı ‘devlet-altı’ eşkıyaların dehşet verici bir şiddetle önüne gelene saldırdığı, devletin ise masumları koruduğu söylenir hep. Yani siyasi meşruiyetiniz varsa, tam donanımlı büyük bir ordu elinizin altındaysa ve uluslararası meselelerde sözünüz geçiyorsa, kimse size terörist diyemez. (Aksan ve Bailes, 2014:11)

Aksan ve Bailes’in editörlük yaptıkları, “Amerikan Devlet Terörü” üzerine söyleşilerin yer aldığı “Güçlünün Silahı” adlı çalışmanın girişinde kullanılan bu metnin devamında, 1975-1999’a kadar geçen süre içinde Endonezya’nın Doğu Timur’a ABD desteğiyle uyguladığı baskı nedeniyle, yaklaşık 200 bin kişinin, yani toplam nüfusun dörtte birinin hayatını kaybettiği belirtilmiştir. Bu güçlü olanın, zayıf ‘devlet-altı’ terör gruplarına karşı çok daha büyük terör yaratabileceğinin bir örneği olarak görülmektedir.

Örneğin; ABD yasalarına göre terör, ‘ulus-altı’ gruplar veya gizli ajanlar tarafından, gayri muharipler hedef alınarak gerçekleştirilen kasti ve siyasi bir şiddet eylemidir. Dışişleri Bakanlığı ve CIA‘in terör hakkındaki açıklamaları bu tanıma dayanır. Burada en can alıcı nokta, ABD yasalarının terörizmi ‘ulus-altı gruplar ve gizli ajanlar’ ile sınırlı tutmasıdır. Yani devlet terörünü tanımın dışında bırakmasıdır. Günümüzde bir devletin doğrudan olmasa bile, vekiller, paralı askerler, gizli ajanlar vb. kullanarak terör eylemlerinde bulunması veya en azından ortak olmasını göz ardı eden bir tanım olarak, karşımıza çıkmaktadır. FBI yönetmeliklerinde bu tanıma ‘hukuk dışılık’ eklenerek, devletin her yaptığının hukuka uygun olduğu vurgulanmaya çalışılmıştır.

Terör sadece öldürmek ve bombalamaktan ibaret olarak görülmemeli, daha büyük bir strateji ile bağlantılı olduğu unutulmamalıdır. Terör tanımı için, terör kavramına ışık tutacak parametreleri belirtmekte fayda olacaktır. Bu parametreler ışığında en azından devletin hangi faaliyetlerinin terör olarak görülebileceği belirlenebilecektir. (Aksan ve Bailes, 2014:15).